7 điều doanh nghiệp cần hiểu rõ trước khi bắt đầu lộ trình IPO

Đằng sau ánh hào quang của những doanh nghiệp niêm yết thành công là vô vàn áp lực, nỗi lo và cả những bài học đắt giá. Nhiều chủ doanh nghiệp khát khao đưa thương hiệu của mình “lên sàn”, mong muốn khẳng định vị thế, gọi vốn lớn để bứt phá tăng trưởng. Nhưng thực tế, không ít doanh nghiệp vấp ngã ngay trên chính hành trình IPO – vì thiếu chuẩn bị, thiếu hiểu biết về quy trình, và quan trọng hơn cả là thiếu một chiến lược dài hơi.

Một thương vụ IPO không chỉ là câu chuyện phát hành cổ phiếu, mà là hành trình tái sinh toàn diện: Từ quản trị, tài chính, đến văn hóa và con người. Nếu không đủ minh bạch, không đủ bản lĩnh và không đủ nền tảng, doanh nghiệp có thể tự đẩy mình vào thế khó – mất uy tín, sụt giá cổ phiếu, thậm chí đánh mất niềm tin từ nhà đầu tư.

Bài viết này do HALOBIZ thực hiện, với góc nhìn chuyên sâu và kinh nghiệm thực tế từ hàng chục thương vụ tư vấn IPO cho doanh nghiệp Việt. Mục tiêu là giúp các nhà sáng lập, ban lãnh đạo hiểu rõ 7 điều cốt lõi cần nắm vững trước khi khởi động lộ trình IPO – để không chỉ “lên sàn thành công”, mà còn phát triển bền vững, xứng tầm doanh nghiệp đại chúng thực thụ.

1. Hiểu rõ mục tiêu chiến lược của IPO

Trước khi bước vào lộ trình IPO, doanh nghiệp cần xác định rõ mục tiêu chiến lược thay vì chỉ chạy theo xu hướng “lên sàn cho bằng bạn bằng bè”. Mỗi quyết định IPO đều gắn liền với định hướng tăng trưởng dài hạn, vì vậy việc hiểu “vì sao doanh nghiệp cần IPO” quan trọng hơn “làm thế nào để IPO”. Ở góc độ khoa học quản trị, mục tiêu IPO có thể chia thành ba nhóm: Huy động vốn cho mở rộng quy mô, tối ưu cấu trúc tài chính, và nâng cao uy tín thương hiệu. Khi xác định đúng mục tiêu, doanh nghiệp mới có thể chọn thời điểm phát hành, cơ cấu cổ phần và chiến lược định giá phù hợp.

Thị trường vốn Việt Nam đang phục hồi mạnh sau giai đoạn trầm lắng, nhà đầu tư ưu tiên doanh nghiệp có nền tảng lợi nhuận ổn định, mô hình kinh doanh bền vững và định hướng ESG (môi trường, xã hội, quản trị) rõ ràng. Do đó, doanh nghiệp cần gắn mục tiêu IPO với chiến lược phát triển xanh, minh bạch và dài hạn thay vì chỉ tập trung huy động vốn ngắn hạn.

Một mục tiêu IPO rõ ràng giúp ban lãnh đạo điều phối nguồn lực hợp lý, định vị thương hiệu tốt hơn trong mắt cổ đông và tránh những rủi ro sau niêm yết như pha loãng cổ phiếu hoặc sụt giảm giá trị thị trường. Hiểu đúng mục tiêu không chỉ là khởi đầu cho một thương vụ IPO thành công, mà còn là nền tảng để doanh nghiệp chuyển mình vững chắc trên con đường trở thành công ty đại chúng chuyên nghiệp.

2. Chuẩn hóa báo cáo tài chính và kiểm toán minh bạch

Trong hành trình IPO, minh bạch tài chính là “tấm vé thông hành” bắt buộc. Một bộ báo cáo tài chính chuẩn mực không chỉ phản ánh sức khỏe doanh nghiệp mà còn thể hiện năng lực quản trị của đội ngũ lãnh đạo. Giai đoạn 2023–2025 chứng kiến sự siết chặt quy định công bố thông tin, trong đó yêu cầu doanh nghiệp phải áp dụng chuẩn kế toán quốc tế (IFRS) song song với chuẩn Việt Nam (VAS). Việc chuyển đổi này giúp doanh nghiệp thể hiện số liệu tài chính minh bạch, dễ so sánh và dễ được chấp thuận khi niêm yết.

Doanh nghiệp cần tối thiểu ba năm báo cáo kiểm toán có lợi nhuận dương và dòng tiền ổn định. Quan trọng hơn là chất lượng kiểm toán – nên hợp tác với đơn vị có uy tín, có kinh nghiệm với các thương vụ IPO quy mô tương đương. Bên cạnh đó, hệ thống kế toán nội bộ cần số hóa, ứng dụng công nghệ quản trị dữ liệu tài chính để hạn chế sai sót và rủi ro kiểm toán.

Việc chuẩn hóa báo cáo tài chính không chỉ phục vụ cơ quan quản lý mà còn là cách doanh nghiệp củng cố niềm tin với nhà đầu tư. Trong bối cảnh thị trường vốn đang đòi hỏi tính minh bạch cao, những doanh nghiệp “sạch” về sổ sách sẽ luôn được định giá cao hơn khi IPO. Minh bạch không phải là nghĩa vụ, mà là lợi thế cạnh tranh bền vững.

3. Xây dựng bộ máy quản trị công ty chuyên nghiệp

Sau khi IPO, doanh nghiệp không còn là công ty tư nhân mà trở thành công ty đại chúng, chịu sự giám sát của cổ đông và cơ quan quản lý. Vì vậy, bộ máy quản trị cần được tổ chức lại theo hướng chuyên nghiệp và minh bạch. Hội đồng quản trị nên có thành viên độc lập, ban kiểm soát hoạt động khách quan, và cơ chế công bố thông tin được thực hiện định kỳ, kịp thời.

Doanh nghiệp cũng cần xây dựng quy trình ra quyết định rõ ràng, hệ thống quản trị rủi ro và chính sách kiểm soát nội bộ hiệu quả. Việc này không chỉ giúp hạn chế sai phạm mà còn nâng cao uy tín trước nhà đầu tư. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng hội nhập, doanh nghiệp có quản trị tốt thường được định giá cao hơn, thu hút nhiều quỹ đầu tư dài hạn.

Một bộ máy quản trị hiện đại là nền tảng giúp doanh nghiệp duy trì tăng trưởng bền vững sau IPO, đồng thời khẳng định vị thế trên thị trường vốn trong nước và quốc tế.

4. Định giá doanh nghiệp chính xác – chìa khóa của một IPO thành công

Định giá là bước mang tính chiến lược nhất trong toàn bộ quá trình IPO. Nếu doanh nghiệp định giá quá cao, cổ phiếu dễ mất sức hấp dẫn, giá có thể giảm ngay sau niêm yết; ngược lại, định giá thấp khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội huy động vốn tối ưu. Năm 2025, xu hướng định giá doanh nghiệp đã thay đổi, không chỉ dựa trên lợi nhuận hiện tại mà còn tính đến tiềm năng tăng trưởng, sức mạnh thương hiệu và khả năng thích ứng với công nghệ mới.

Các phương pháp phổ biến vẫn là so sánh P/E, P/B và chiết khấu dòng tiền (DCF), tuy nhiên nhiều nhà tư vấn khuyến nghị kết hợp thêm phân tích dữ liệu lớn và mô hình dự báo AI để phản ánh giá trị thực tế hơn. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tổ chức các buổi giới thiệu (roadshow) để thử nghiệm phản ứng của thị trường trước khi chốt giá phát hành.

Định giá không chỉ là con số, mà là cách doanh nghiệp kể câu chuyện giá trị của mình. Một định giá chính xác, minh bạch và thuyết phục giúp cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp và nhà đầu tư, tạo nền tảng vững chắc cho sự ổn định cổ phiếu sau IPO.

5. Chuẩn bị truyền thông và chiến lược quan hệ nhà đầu tư (IR)

Trong thời đại số, một thương vụ IPO thành công không thể thiếu chiến lược truyền thông bài bản. Nhiều doanh nghiệp có nền tảng tài chính tốt nhưng lại thất bại trong việc tạo niềm tin với công chúng do thiếu kế hoạch truyền thông trước, trong và sau IPO. Việc kể đúng “câu chuyện thương hiệu” giúp nhà đầu tư hiểu rõ năng lực, tầm nhìn và giá trị dài hạn của doanh nghiệp.

Chiến lược IR (quan hệ nhà đầu tư) hiện đại cần kết hợp nhiều kênh: Trang thông tin điện tử dành riêng cho cổ đông, báo cáo thường niên điện tử, mạng xã hội doanh nghiệp và các buổi gặp gỡ trực tiếp với nhà đầu tư. Doanh nghiệp cũng nên đào tạo người phát ngôn chuyên nghiệp, đảm bảo thông tin truyền tải chính xác, đồng nhất và đáng tin cậy.

Một chiến dịch truyền thông minh bạch giúp gia tăng uy tín, cải thiện định giá và tạo thanh khoản tốt sau khi niêm yết. Khi doanh nghiệp biết cách truyền đạt giá trị thật của mình, thị trường sẽ tự nhiên phản hồi tích cực, tạo nền tảng vững vàng cho sự phát triển bền vững hậu IPO.

6. Đánh giá năng lực nội tại và rủi ro tiềm ẩn

Trước khi nộp hồ sơ IPO, doanh nghiệp cần thực hiện quá trình thẩm định nội bộ toàn diện (due diligence) để phát hiện và xử lý sớm các rủi ro có thể ảnh hưởng đến khả năng niêm yết. Đây là bước mà nhiều doanh nghiệp Việt thường xem nhẹ, trong khi lại là yếu tố quyết định sự thành công lâu dài sau IPO.

Doanh nghiệp cần rà soát kỹ các khía cạnh pháp lý, tài chính, thuế và nhân sự. Những vấn đề như tranh chấp cổ phần, nợ xấu, sai phạm kế toán hay hợp đồng rủi ro đều có thể khiến cơ quan quản lý tạm dừng hồ sơ. Song song đó, doanh nghiệp nên đánh giá sức khỏe tổ chức, năng lực đội ngũ lãnh đạo và tính ổn định của mô hình kinh doanh trong 3–5 năm tới.

Trong bối cảnh kinh tế biến động, việc chủ động nhận diện điểm yếu và có kế hoạch khắc phục sớm sẽ giúp doanh nghiệp tránh được cú sốc truyền thông hoặc sụt giá cổ phiếu sau khi lên sàn. Một doanh nghiệp “sạch” và vững nền tảng luôn có sức hút đặc biệt với nhà đầu tư trong các thương vụ IPO.

7. Lựa chọn thời điểm IPO và sàn giao dịch phù hợp

Thời điểm là yếu tố có thể quyết định thành công hay thất bại của một thương vụ IPO. Một doanh nghiệp tốt nhưng chọn sai thời điểm có thể khiến giá cổ phiếu không đạt kỳ vọng, thậm chí bị đánh giá thấp hơn giá trị thực. Giai đoạn 2025, thị trường chứng khoán Việt Nam đang phục hồi mạnh mẽ, thanh khoản cải thiện và nhà đầu tư nước ngoài quay trở lại, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp có nền tảng tài chính vững thực hiện IPO.

Tuy nhiên, doanh nghiệp cần theo dõi sát diễn biến kinh tế vĩ mô, lãi suất, tỷ giá và tâm lý thị trường. Ngoài ra, việc chọn sàn giao dịch phù hợp cũng rất quan trọng: HOSE dành cho doanh nghiệp quy mô lớn, HNX phù hợp với doanh nghiệp tầm trung, còn UPCoM là lựa chọn linh hoạt cho các công ty đang từng bước đại chúng hóa.

Một thời điểm IPO lý tưởng là khi doanh nghiệp đạt đỉnh tăng trưởng, kết quả kinh doanh ổn định và thị trường chung đang trong xu hướng tích cực. Khi hội tụ đủ các yếu tố này, IPO không chỉ giúp huy động vốn mà còn mở ra cánh cửa phát triển mới, đưa thương hiệu doanh nghiệp tiến gần hơn tới chuẩn mực quốc tế.

Kết luận: Lối đi bền vững để doanh nghiệp chạm tới thành công IPO

Mỗi doanh nghiệp khi khát khao IPO đều mang trong mình một mong muốn chính đáng: Huy động nguồn vốn lớn để mở rộng quy mô, khẳng định thương hiệu và bước ra sân chơi quốc tế. Nhưng con đường đi đến niêm yết không trải hoa hồng – đó là hành trình đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ nền tảng quản trị đến chiến lược vận hành dòng vốn. Rất nhiều doanh nghiệp Việt đang ở ngã ba đường: Một bên là ước mơ tăng trưởng thần tốc, bên kia là rào cản về pháp lý, minh bạch tài chính và năng lực quản trị nội bộ.

Để tìm được “lối thoát chiến lược”, doanh nghiệp cần hành động đồng bộ trên nhiều mặt:

• Chuẩn hóa hồ sơ pháp lý và cấu trúc cổ phần theo đúng yêu cầu của quỹ đầu tư.
• Xây dựng báo cáo tài chính minh bạch, có hệ thống kiểm toán nội bộ độc lập.
• Chiến lược sử dụng và vận hành dòng vốn hiệu quả, hướng đến tăng trưởng bền vững.
• Định vị chiến lược phát triển rõ ràng, phù hợp khẩu vị từng nhóm nhà đầu tư.
• Kết nối mạng lưới quỹ đầu tư trong và ngoài nước, tạo dòng vốn chất lượng.
• Huấn luyện đội ngũ startup và lãnh đạo doanh nghiệp trước – trong – sau giai đoạn gọi vốn.
• Và quan trọng nhất, đồng hành cùng đội ngũ cố vấn uy tín, hiểu sâu thị trường vốn và quy chuẩn niêm yết quốc tế.

HALOBIZ không chỉ là đơn vị tư vấn IPO, mà là đối tác chiến lược giúp doanh nghiệp Việt chuẩn bị toàn diện cho hành trình lên sàn – từ cấu trúc cổ phần, định giá, đến chiến lược tăng trưởng hậu IPO.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm con đường IPO an toàn, hiệu quả và đúng thời điểm, hãy để HALOBIZ đồng hành, giúp biến khát vọng thành hiện thực và đưa thương hiệu Việt vươn tầm quốc tế.

CHIẾN LƯỢC GỌI VỐN CHO DOANH NGHIỆP

Gỡ rối tư duy tài chính – Bứt phá tăng trưởng – Sẵn sàng IPO

“CHIẾN LƯỢC GỌI VỐN CHO DOANH NGHIỆP” ra đời như một lời giải chiến lược toàn diện, giúp chủ doanh nghiệp, startup và nhà đầu tư hiểu đúng – làm đúng – gọi vốn thành công.

Khóa học giúp bạn:
– Nắm vững 9 chiến lược gọi vốn thực chiến và thiết kế bản đồ IPO
–  Hiểu rõ tâm lý nhà đầu tư và vòng vốn
– Ứng dụng đòn bẩy tài chính để tăng trưởng cấp số nhân
– Kết nối cố vấn cấp cao – nhà đầu tư – hệ sinh thái khởi nghiệp

Gọi vốn không chỉ là giải pháp tài chính, mà là chìa khóa giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền khỏe mạnh ngay cả khi chưa có lãi. Đó cũng là con đường ngắn nhất để tạo ra những triệu phú và tỷ phú – những người biết tận dụng đòn bẩy tài chính và nguồn lực từ nhà đầu tư để tăng trưởng thần tốc. Trong hành trình kinh doanh, sớm hay muộn doanh nghiệp cũng phải gọi vốn, vì vậy biết sớm – làm sớm – làm đúng sẽ giúp bạn đi trước và vững vàng hơn trên thị trường. 

Gọi vốn không còn là lựa chọn, mà là kỹ năng bắt buộc của mọi doanh nhân thành công. Rất nhiều học viên của HALOBIZ đã gọi vốn thành công, biến ý tưởng thành hiện thực và mở rộng quy mô kinh doanh. Trong khi đó, đối thủ của bạn đang áp dụng chính những chiến lược này mỗi ngày – và nếu bạn chưa biết, đó chính là thiệt thòi lớn nhất của bạn hôm nay.

Cơ hội kết nối với nhà đầu tư, cố vấn cấp cao và hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ tất cả gói gọn trong một chương trình. Đừng đợi đến khi đối thủ của bạn gọi vốn thành công – hãy là người đi trước!

NHẬN ƯU ĐÃI THAM DỰ MIỄN PHÍ NGAY !