Chiến lược sử dụng vốn của doanh nghiệp thành công: Đòn bẩy tạo khác biệt trong hành trình tăng trưởng

Sử dụng vốn hiệu quả là yếu tố then chốt quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Đòn bẩy tài chính, khi được áp dụng đúng cách, không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô mà còn tối ưu hóa lợi nhuận. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát tốt, nó có thể trở thành con dao hai lưỡi, đe dọa sự ổn định tài chính. Bài viết này HALO BIZ sẽ phân tích sâu về chiến lược sử dụng vốn thông qua đòn bẩy tài chính, giúp doanh nghiệp tận dụng tối đa nguồn lực để tăng trưởng bền vững.

1. Hiểu Đúng Về Đòn Bẩy Tài Chính

Đòn bẩy tài chính là việc doanh nghiệp sử dụng vốn vay để đầu tư, nhằm tăng tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE). Công cụ này giúc doanh nghiệp mở rộng quy mô nhanh chóng và tối ưu hoá nguồn vốn nhưng đòi hỏi đồng thời khả năng quản trị rủi ro về dòng tiền.

Phân Tích Cụ Thể Qua Ví Dụ Thực Tế:
Doanh nghiệp A đầu tư 10 tỷ đồng, trong đó 6 tỷ là vốn vay với lãi suất 10%/năm.

 Sau 1 năm, dự án thu về lợi nhuận 1,5 tỷ đồng. 

Chi phí lãi vay: 6 tỷ x 10% = 600 triệu đồng. Lợi nhuận ròng sau vay: 1,5 tỷ – 600 triệu = 900 triệu đồng. 

ROE trên vốn chủ sở hữu (4 tỷ): 900 triệu / 4 tỷ = 22,5%. 

Ngược lại, nếu đầu tư toàn bộ vốn tự có, ROE chỉ đạt 15%.

Bài Học Quan Trọng Khi Áp Dụng Đòn Bẩy Tài Chính:

-Kiểm soát chi phí vay: Đây là yếu tố cố định ROE. Doanh nghiệp nên chọn các kênh vay vốn với lãi suất ổn định, minh bạch.

-Đánh giá lợi nhuận kỷ lưỡng: Chỉ nên sử dụng đòn bẩy khi dự án cho thấy ROE cao hơn chi phí vay.

-Chuẩn bị kịch bản rủi ro: Có dòng tiền dự phòng, bảo đảm khả năng trả nợ khi dự án không như kỳ vọng.

Sử dụng đòn bẩy tài chính một cách hợp lý sẽ tăng hiệu suất sử dụng vốn và hút nhà đầu tư nhờ vào ROE hấp dẫn. Tuy nhiên, việc đặt nặng đòn bẩy không kiểm soát sẽ dẫn đến nguy cơ về thanh khoản. Việc hiểu đúng đòn bẩy tài chính giúc doanh nghiệp ra quyết định gọi vốn thông minh và hấp dẫn nhà đầu tư. 

2. Ưu Điểm Của Việc Sử Dụng Đòn Bẩy Tài Chính

Tăng Tỷ Suất Lợi Nhuận Trên Vốn Chủ Sở Hữu (ROE)
Khi lợi nhuận từ đầu tư vượt chi phí vay, đòn bẩy tài chính giúc tăng ROE, thu hút nhà đầu tư và nâng cao giá trị doanh nghiệp.

 Mở Rộng Quy Mô Kinh Doanh
Với nguồn vốn vay, doanh nghiệp có thể đầu tư vào các dự án lớn hơn, mở rộng thị phần và tăng doanh thu.

Tận Dụng Chi Phí Vay Để Giảm Thuế
Chi phí lãi vay được tính vào chi phí hoạt động, giúc giảm thu nhập chịu thuế và tối ưu hoá lợi nhuận sau thuế.

Bài Học Quan Trọng Khi Áp Dụng Đòn Bẩy Tài Chính:

-Kiểm soát chi phí vay: Đây là yếu tố cố định ROE. Doanh nghiệp nên chọn các kênh vay vốn với lãi suất ổn định, minh bạch.

-Đánh giá lợi nhuận kỷ lưỡng: Chỉ nên sử dụng đòn bẩy khi dự án cho thấy ROE cao hơn chi phí vay.

-Chuẩn bị kịch bản rủi ro: Có dòng tiền dự phòng, bảo đảm khả năng trả nợ khi dự án không như kỳ vọng.
3. Rủi Ro Khi Sử Dụng Đòn Bẩy Tài Chính

Đòn bẩy tài chính là công cụ hữu ích giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô đầu tư mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào vốn chủ sở hữu. Tuy nhiên, nếu không quản lý chặt chẽ, việc sử dụng vốn vay có thể kéo theo hàng loạt rủi ro ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tài chính và khả năng gọi vốn trong tương lai.

Rủi ro tài chính

Khi tỷ suất sinh lời từ các khoản đầu tư thấp hơn lãi suất phải trả, doanh nghiệp không chỉ mất lợi nhuận mà còn gánh chịu khoản lỗ tài chính, làm giảm giá trị vốn chủ sở hữu. Năm 2023, hơn 45% doanh nghiệp nhỏ ở Đông Nam Á đối mặt với thua lỗ do chi phí vay vốn vượt kỳ vọng lợi nhuận.

Ví dụ thực tế: Một startup ngành thương mại điện tử huy động 2 triệu USD qua vay nợ năm 2022, nhưng doanh thu không đạt kế hoạch khiến họ phải cắt giảm 40% nhân sự để duy trì dòng tiền thanh toán lãi định kỳ.

 Rủi ro lãi suất

Lãi suất vay vốn thường chịu tác động từ chính sách tiền tệ quốc gia và biến động thị trường tài chính toàn cầu. Từ giữa năm 2022 đến 2023, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ tăng lãi suất liên tiếp 11 lần, khiến chi phí vốn của doanh nghiệp toàn cầu tăng mạnh.

Việc vay vốn với lãi suất thả nổi trở thành gánh nặng nếu doanh nghiệp không có phương án phòng vệ hoặc dự phòng tài chính. Nhiều doanh nghiệp Việt Nam sử dụng đòn bẩy tài chính ngắn hạn để xoay vòng vốn nhanh, nhưng lại rơi vào thế bị động khi lãi suất tăng đột ngột.

Rủi ro thanh khoản

Doanh nghiệp phải trả nợ định kỳ, bất kể hoạt động kinh doanh có sinh lời hay không. Nếu doanh thu không ổn định, dòng tiền âm sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng chi trả.

Năm 2023 có tới 38% doanh nghiệp vừa và nhỏ tại khu vực Đông Á mất khả năng thanh toán do dòng tiền vận hành không ổn định, trong đó 60% nguyên nhân xuất phát từ gánh nặng tài chính vay nợ ngắn hạn.

Đòn bẩy tài chính là con dao hai lưỡi. Doanh nghiệp nên xây dựng chiến lược vay vốn thông minh, kết hợp các biện pháp kiểm soát rủi ro như: sử dụng hợp đồng phòng vệ lãi suất, đa dạng hóa nguồn vốn và thường xuyên cập nhật kế hoạch dòng tiền.

4. Chiến Lược Sử Dụng Đòn Bẩy Tài Chính Hiệu Quả

Việc gọi vốn thành công không chỉ dừng lại ở việc thu hút nguồn tiền mà còn nằm ở khả năng sử dụng nguồn vốn đó một cách khôn ngoan. Một trong những chiến lược phổ biến nhưng đầy rủi ro là sử dụng đòn bẩy tài chính. Khi được triển khai đúng cách, đòn bẩy tài chính có thể giúp doanh nghiệp tăng trưởng nhanh chóng mà không phải chia sẻ quyền sở hữu quá nhiều. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược cụ thể, đặc biệt khi gọi vốn dưới 100 triệu USD.

 Phân Tích Kỹ Lưỡng Trước Khi Vay

Trước khi quyết định vay để gọi vốn, doanh nghiệp cần:

• Đánh giá khả năng sinh lời của dự án: Lợi nhuận kỳ vọng cần cao hơn chi phí vay để đảm bảo hiệu quả đầu tư. Ví dụ, nếu lãi vay trung bình là 10%/năm nhưng tỷ suất lợi nhuận kỳ vọng chỉ đạt 8%, việc vay vốn sẽ dẫn đến lỗ ròng.
• So sánh chi phí vay với lợi nhuận tiềm năng: Theo một nghiên cứu từ McKinsey năm 2023, 65% các doanh nghiệp vừa và nhỏ thất bại khi vay quá khả năng sinh lợi của mình.
• Xác định mức vay hợp lý: Doanh nghiệp nên tính toán mức vay không vượt quá 50% tổng nguồn vốn để tránh áp lực trả nợ trong thời kỳ biến động.

Đa Dạng Hóa Nguồn Vốn

Chiến lược gọi vốn hiệu quả không nên phụ thuộc vào một nguồn duy nhất. Việc kết hợp linh hoạt giữa:

• Vốn tự có: Tạo nền tảng ổn định và tăng niềm tin từ nhà đầu tư.
• Vốn vay ngân hàng: Giúp tăng quy mô đầu tư nhanh chóng.
• Huy động từ cổ đông hiện hữu hoặc nhà đầu tư mới: Giảm áp lực tài chính và chia sẻ rủi ro.

Theo dữ liệu từ World Bank, doanh nghiệp có cơ cấu vốn đa dạng có khả năng tồn tại cao hơn 40% trong 5 năm đầu.

Quản Lý Dòng Tiền Chặt Chẽ

Dòng tiền là huyết mạch của doanh nghiệp. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính chỉ hiệu quả khi:

• Dòng tiền vào ra được kiểm soát nghiêm ngặt: Giúp chủ động trả nợ đúng hạn.
• Xây dựng kịch bản dòng tiền theo từng giai đoạn tăng trưởng: Giúp doanh nghiệp không rơi vào tình trạng thiếu hụt vốn tạm thời.

Một ví dụ thực tế là startup Gojek đã từng gặp khó khăn nghiêm trọng năm 2017 do chi tiêu nhanh hơn tốc độ thu, dẫn đến mất khả năng trả nợ ngắn hạn, buộc phải gọi vốn khẩn cấp với điều kiện bất lợi.

Sử Dụng Đòn Bẩy Một Cách Linh Hoạt

Không nên sử dụng đòn bẩy cố định trong mọi giai đoạn. Doanh nghiệp cần:

• Theo dõi sát thị trường và nội lực doanh nghiệp: Từ đó điều chỉnh tỷ lệ vay cho phù hợp.
• Tăng cường sử dụng đòn bẩy trong giai đoạn thị trường tăng trưởng mạnh.
• Giảm thiểu nợ khi thị trường biến động hoặc doanh thu sụt giảm.

Một số doanh nghiệp như Vinamilk hay Masan luôn duy trì mức nợ hợp lý theo từng chu kỳ, giúp họ bền vững trong dài hạn và giữ được tín nhiệm cao khi gọi vốn tiếp theo.

Chiến lược sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả là yếu tố then chốt trong hành trình gọi vốn. Đặc biệt với các doanh nghiệp dưới 100 triệu USD, việc sử dụng đòn bẩy cần sự tính toán kỹ lưỡng, linh hoạt và kỷ luật tài chính.

Đòn bẩy tài chính là công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp tăng tốc mở rộng quy mô mà không cần phụ thuộc hoàn toàn vào vốn chủ sở hữu. Khi được sử dụng đúng cách, đòn bẩy giúp tối ưu hóa hiệu suất sử dụng vốn, nâng cao tỷ suất lợi nhuận và tăng sức cạnh tranh. Tuy nhiên, đi kèm với tiềm năng là không ít rủi ro, đặc biệt là nguy cơ mất cân đối dòng tiền, gia tăng chi phí lãi vay và áp lực trả nợ trong môi trường kinh doanh biến động.

Vì vậy, doanh nghiệp cần:

• Xây dựng chiến lược sử dụng vốn rõ ràng: Cân đối giữa vốn tự có và vốn vay theo từng giai đoạn tăng trưởng.
• Định lượng khả năng trả nợ từ dòng tiền thực tế: Đảm bảo các khoản vay luôn được kiểm soát trong giới hạn an toàn.
• Tận dụng đòn bẩy đúng thời điểm: Ưu tiên giai đoạn thị trường ổn định, doanh thu đang tăng trưởng đều.

Một chiến lược đòn bẩy tài chính hiệu quả không chỉ góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn là lợi thế lớn trong mắt nhà đầu tư khi gọi vốn. Nhà đầu tư luôn đánh giá cao các doanh nghiệp biết quản trị vốn vay một cách linh hoạt và có kỷ luật.

Nếu bạn đang muốn rút ngắn thời gian chuẩn bị, tăng xác suất chốt deal với nhà đầu tư và sở hữu lộ trình từng bước rõ ràng, hãy tìm hiểu Gọi Vốn Thần Tốc từ HALOBIZ – nơi bạn sẽ được hướng dẫn cách chuẩn hóa quy trình, dựng hồ sơ tài chính và luyện pitching trực tiếp với cố vấn giàu kinh nghiệm. Để lại thông tin để chúng tôi tư vấn cho bạn.