Chưa xây dựng dữ liệu tài chính khi gọi vốn? Nhà đầu tư sẽ bỏ qua bạn

Trong quá trình gọi vốn, dữ liệu tài chính không chỉ là phần “phụ lục” mà chính là ngôn ngữ chung giữa startup và nhà đầu tư. Một ý tưởng hay, đội ngũ mạnh, sản phẩm tiềm năng… sẽ trở nên vô nghĩa nếu bạn không thể hiện rõ: Tiền sẽ được sử dụng ra sao và sinh lời thế nào. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu tại sao thiếu dữ liệu tài chính khiến nhiều startup rơi vào cảnh gọi vốn thất bại và đâu là những chuẩn mực cần có để được nhà đầu tư đánh giá cao.

1. Vì sao nhà đầu tư coi trọng dữ liệu tài chính trong gọi vốn?

Dữ liệu tài chính chính là nền tảng để nhà đầu tư đánh giá tính khả thi của mô hình kinh doanh. Theo HALOBIZ thống kê, hơn 65% quyết định đầu tư phụ thuộc vào khả năng founder trình bày rõ ràng về:

• Dự báo doanh thu và chi phí;
• Khả năng đạt điểm hòa vốn (break-even);
• Chỉ số tài chính quan trọng như CAC, LTV, burn rate, runway.

Nhà đầu tư không chỉ muốn “nghe một giấc mơ”, họ muốn thấy kế hoạch tài chính cụ thể giúp biến giấc mơ thành hiện thực. Một startup không nắm rõ dòng tiền, biên lợi nhuận hay hiệu quả sử dụng vốn rất dễ bị đánh giá là thiếu năng lực quản trị.

2. Các chỉ số tài chính nhà đầu tư luôn muốn thấy

Khi gọi vốn, founder cần thể hiện sự hiểu biết và kiểm soát tốt các chỉ số tài chính cốt lõi, bao gồm:

• Revenue Forecast (Dự báo doanh thu): Cho thấy startup kỳ vọng kiếm được bao nhiêu tiền trong 6–12–24 tháng tới. Nên chia theo từng dòng sản phẩm, thị trường hoặc nhóm khách hàng.
• Cost Structure (Cấu trúc chi phí): Gồm chi phí cố định (nhân sự, văn phòng, phần mềm) và chi phí biến đổi (marketing, logistics…).
• Gross Margin (Biên lợi nhuận gộp): Phản ánh khả năng sinh lời từ hoạt động kinh doanh chính.
• CAC – Customer Acquisition Cost: Chi phí để có được một khách hàng mới.
• LTV – Customer Lifetime Value: Tổng giá trị mà một khách hàng mang lại trong suốt vòng đời.
• Burn rate & Runway: Burn rate là tốc độ startup tiêu tiền hàng tháng. Runway là thời gian sống còn lại trước khi hết vốn (tính từ burn rate và số dư tiền mặt).

29% startup thất bại vì cạn tiền mà không kịp huy động vốn mới, phần lớn đến từ việc không kiểm soát tốt burn rate và runway.

3. Sai lầm thường gặp về dữ liệu tài chính khi gọi vốn

Không ít nhà sáng lập bước vào phòng họp với nhà đầu tư mà không có dữ liệu tài chính đầy đủ hoặc chỉ trình bày rất chung chung. Một số lỗi phổ biến bao gồm:

• Không có bảng P&L (Profit & Loss): Đây là bảng thể hiện doanh thu, chi phí và lợi nhuận qua từng giai đoạn. Không có bảng này, nhà đầu tư sẽ nghi ngờ khả năng kiểm soát chi phí.
• Dự báo quá lạc quan hoặc thiếu căn cứ: Ví dụ: kỳ vọng đạt doanh thu 10 tỷ trong 6 tháng mà không có kế hoạch marketing rõ ràng hoặc chưa có khách hàng đầu tiên.
• Không biết CAC, LTV là gì: Thiếu kiến thức về chỉ số căn bản khiến nhà đầu tư đánh giá founder chưa đủ năng lực vận hành kinh doanh.
• Không minh bạch chi tiêu: Founder không giải thích được chi phí cụ thể sẽ dùng vào đâu khiến nhà đầu tư nghi ngờ tính minh bạch và khả năng sử dụng vốn hiệu quả.

Theo ban chuyên gia HALOBIZ nghiên cứu, hơn 60% quỹ VC đánh giá cao startup có hệ thống quản lý tài chính minh bạch và có thể kiểm toán được ngay từ vòng gọi vốn đầu tiên.

4. Làm thế nào để xây dựng dữ liệu tài chính chuẩn trước khi gọi vốn

Dưới đây là 5 bước giúp bạn xây dựng bộ dữ liệu tài chính rõ ràng, chuyên nghiệp đủ sức thuyết phục nhà đầu tư:

• Bước 1: Tạo bảng P&L tối thiểu 12 tháng
  Xây dựng bảng báo cáo lãi – lỗ theo tháng bao gồm doanh thu, chi phí, lợi nhuận gộp và lợi nhuận ròng. Đảm bảo có kịch bản “thận trọng – trung bình – tăng trưởng cao” để nhà đầu tư đánh giá mức độ rủi ro.

• Bước 2: Xác định CAC và LTV chính xác
  Dựa trên dữ liệu thực tế từ chi phí marketing và hành vi người dùng, bạn cần ước lượng được chi phí để có một khách hàng mới (CAC) và họ mang lại bao nhiêu lợi nhuận trong vòng đời (LTV). LTV/CAC > 3 là mức lý tưởng.

• Bước 3: Dự phóng dòng tiền (cash flow forecast)
  Dự báo thu – chi theo tháng, tối thiểu trong 12 tháng. Phải thể hiện được lúc nào đạt điểm hòa vốn và số tháng còn lại trước khi hết vốn (runway).

• Bước 4: Thiết kế bảng kế hoạch sử dụng vốn (Use of Funds)
  Nếu bạn gọi 500.000 USD, hãy chia rõ: bao nhiêu % cho sản phẩm, marketing, nhân sự, vận hành, pháp lý… Việc minh bạch này giúp nhà đầu tư tin rằng bạn kiểm soát được rủi ro tài chính.

• Bước 5: Chuẩn hóa số liệu theo định dạng quốc tế
  Sử dụng file Excel/Google Sheets có cấu trúc rõ ràng, font dễ đọc, bảng biểu dễ hiểu. Nếu có thể, nhờ kiểm toán/mentor chuyên về tài chính rà soát giúp đảm bảo tính logic và hợp lý.

Việc chuẩn bị dữ liệu tài chính kỹ lưỡng không chỉ giúp bạn ghi điểm khi gọi vốn mà còn giúp chính bạn điều hành doanh nghiệp một cách bài bản, có định hướng và dễ theo dõi hiệu suất.

Gọi vốn là một nghệ thuật đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng, hiểu biết sâu sắc và khả năng thuyết phục. Tránh những sai lầm, chuẩn bị kĩ lưỡng sẽ giúp bạn tăng cơ hội thành công trong quá trình gọi vốn.

Nếu bạn đang chuẩn bị gọi vốn và cần sự hỗ trợ chuyên nghiệp, hãy liên hệ với HALOBIZ để được tư vấn và đồng hành trong hành trình phát triển startup của bạn.

THEO HALOBIZ.

.