Trong làn sóng khởi nghiệp và tăng trưởng nhanh, không ít doanh nghiệp chọn gọi vốn kiểu ngắn hạn để “chạy nước rút” vượt khó – từ bridge loan, vay fintech đến tín dụng thương mại. Những dòng vốn này ban đầu như “liều thuốc trợ lực” nhưng ẩn chứa hậu quả dài hạn: Áp lực trả nợ nhanh, chi phí vốn cao, thiếu chiến lược bền vững, và đặc biệt là rủi ro “mất đà” ngay trước thềm gọi vốn vòng lớn. Điều đáng lo ngại là không ít startup vì thiếu kế hoạch dự phòng đã rơi vào vòng xoáy luẩn quẩn: Vay – lãi – trả – lại vay tiếp.
Trong khi đó, những doanh nghiệp vững vàng thường chọn hướng đi khác: Tận dụng dòng vốn tự sinh, kết hợp chiến lược tài chính dài hạn và định hướng phát triển bền vững để chủ động trong từng quyết định gọi vốn. Họ không phụ thuộc vào dòng vốn ngắn hạn mà xây dựng “nội lực” đủ mạnh để hấp dẫn nhà đầu tư dài hạn một cách tự tin.
Bài viết này, HALO BIZ sẽ cùng bạn phân tích rõ ưu – nhược điểm của việc gọi vốn ngắn hạn, chỉ ra các sai lầm phổ biến và đưa ra lộ trình linh hoạt hơn cho những doanh nghiệp đang muốn gọi vốn quy mô dưới 100 triệu USD nhưng không đánh đổi tương lai chỉ để giải quyết bài toán trước mắt.
1. Gọi vốn kiểu ngắn hạn là gì?
Gọi vốn kiểu ngắn hạn là chiến lược tài chính thường được các doanh nghiệp nhỏ hoặc startup sử dụng khi cần giải quyết bài toán cấp bách về dòng tiền. Thường được triển khai thông qua các hình thức như bridge loan, vay tín chấp qua nền tảng fintech hoặc vay ngân hàng ngắn hạn, phương thức này cung cấp dòng vốn nhanh trong thời gian từ 6 đến 12 tháng. Do đó, doanh nghiệp có thể dùng để chi trả chi phí vận hành, triển khai chiến dịch marketing tức thời hoặc mở rộng quy mô nhỏ khi chưa đủ điều kiện tiếp cận nguồn vốn dài hạn.
Ba loại hình phổ biến của gọi vốn ngắn hạn bao gồm: Vay fintech tín chấp – thường dễ tiếp cận và không yêu cầu tài sản đảm bảo, song đi kèm là mức lãi suất cao; bridge loan – khoản vay ngắn hạn do quỹ đầu tư hoặc nhà đầu tư hiện hữu cấp trong lúc doanh nghiệp chờ vòng gọi vốn kế tiếp; và vay ngân hàng ngắn hạn – dành cho doanh nghiệp có hồ sơ tài chính rõ ràng, với lãi suất ưu đãi hơn, song yêu cầu minh bạch dòng tiền.
Điểm chung nổi bật của các hình thức này là khả năng giải ngân nhanh chóng, thủ tục tinh gọn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp xoay vòng vốn kịp thời. Tuy nhiên, những khoản vay này thường không đánh giá sâu chiến lược tăng trưởng dài hạn, dẫn đến hệ quả là doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận nhưng lại khó duy trì sự ổn định tài chính về lâu dài. Đặc biệt, chi phí vốn cao – với lãi suất lên đến 15-25%/năm – khiến gọi vốn ngắn hạn trở thành “con dao hai lưỡi”: Doanh nghiệp được cứu trong ngắn hạn nhưng dễ mất kiểm soát tài chính nếu không có chiến lược thoát vốn rõ ràng.
Từ đó, có thể thấy gọi vốn ngắn hạn phù hợp với những trường hợp doanh nghiệp đang có kế hoạch cụ thể về vòng gọi vốn tiếp theo, hoặc đang trong thời điểm đỉnh cao của chu kỳ dòng tiền. Còn nếu không, chính sự thiếu linh hoạt trong dài hạn dễ khiến doanh nghiệp đánh mất cơ hội tăng trưởng bền vững – thứ mà chỉ có các doanh nghiệp vững vàng, biết tận dụng dòng vốn tự sinh mới làm được.
2. Ưu điểm khi chọn gọi vốn kiểu ngắn hạn
Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp phải xoay xở linh hoạt để tồn tại và phát triển, gọi vốn ngắn hạn trở thành lựa chọn tối ưu nhờ một số lợi thế nổi bật. Đầu tiên, tính tiết kiệm thời gian là lý do hàng đầu khiến doanh nghiệp ưu tiên hình thức này. So với quy trình gọi vốn dài hạn vốn yêu cầu nhiều vòng thẩm định, đàm phán và chuẩn bị hồ sơ, các khoản vay ngắn hạn – đặc biệt từ nền tảng fintech – thường chỉ mất từ vài ngày đến vài tuần để giải ngân. Việc rút ngắn thời gian giúp doanh nghiệp nhanh chóng nắm bắt cơ hội kinh doanh hoặc xử lý tình huống khẩn cấp mà không bỏ lỡ thời điểm vàng.
Tiếp theo, khả năng giải quyết nhu cầu tức thời là một lợi thế then chốt. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn tạm thời về dòng tiền – ví dụ: Bị khách hàng thanh toán chậm, cần trả lương nhân sự, cần ứng vốn để nhập hàng… thì dòng vốn ngắn hạn là “liều thuốc cấp cứu” đúng lúc. Việc bổ sung tài chính đúng thời điểm không chỉ giúp duy trì vận hành mà còn tránh những hệ quả domino như mất khách hàng, tụt hiệu suất đội ngũ hoặc chậm chuỗi cung ứng.
Một điểm mạnh khác là tăng khả năng đàm phán ở vòng gọi vốn tiếp theo. Nếu được sử dụng hợp lý, khoản vốn ngắn hạn có thể giúp doanh nghiệp đạt được một chỉ số tăng trưởng cụ thể – như doanh thu, tệp khách hàng, hay khả năng chứng minh thị trường – từ đó trở nên hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư dài hạn. Đây là chiến lược mà nhiều doanh nghiệp sử dụng để “tạo đà” trước khi bước vào vòng gọi vốn Series A hoặc B.
Cuối cùng, rủi ro về tài sản cam kết thấp cũng khiến gọi vốn ngắn hạn trở nên phù hợp với các doanh nghiệp mới hoặc chưa có tài sản cố định đáng kể. Với các nền tảng vay tín chấp qua fintech, doanh nghiệp thường chỉ cần chứng minh doanh thu hoặc hợp đồng đầu ra để được phê duyệt mà không phải thế chấp tài sản, từ đó vẫn giữ được quyền kiểm soát và tính linh hoạt trong vận hành.
Tuy nhiên, dù mang lại nhiều tiện ích, doanh nghiệp cần hiểu rằng gọi vốn ngắn hạn chỉ thật sự hiệu quả khi được tích hợp trong chiến lược tài chính dài hạn. Khi đó, các doanh nghiệp có năng lực quản lý tốt và biết tận dụng dòng vốn tự sinh sẽ khai thác được tối đa lợi ích mà không làm tổn hại đến cấu trúc vốn về sau.
3. Nhược điểm của việc gọi vốn ngắn hạn
Mặc dù gọi vốn ngắn hạn có thể giúp doanh nghiệp giải quyết nhanh chóng các vấn đề tài chính cấp bách, nhưng mặt trái của hình thức này là hàng loạt rủi ro tiềm ẩn có thể đe dọa đến sự tồn tại lâu dài của doanh nghiệp nếu không có chiến lược xử lý phù hợp. Một trong những nhược điểm rõ nét nhất là áp lực trả nợ ngắn hạn. Thời hạn vay ngắn, thông thường từ 6 đến 12 tháng, khiến doanh nghiệp luôn phải sống trong trạng thái “chạy nước rút”. Nếu đến hạn mà không kịp gọi được vốn vòng tiếp theo hoặc dòng tiền kinh doanh không đủ mạnh để trả nợ, áp lực tài chính sẽ trở thành gánh nặng lớn, thậm chí đẩy doanh nghiệp vào tình trạng mất thanh khoản tạm thời.
Thêm vào đó, chi phí vốn từ hình thức này thường rất cao. Với lãi suất trung bình dao động từ 15% đến 25% mỗi năm, doanh nghiệp sẽ phải đánh đổi phần lớn lợi nhuận để trả lãi, thay vì tái đầu tư cho tăng trưởng. Điều này đặc biệt nguy hiểm đối với những doanh nghiệp chưa có mô hình kinh doanh tối ưu, hoặc mới trong giai đoạn thử nghiệm sản phẩm, chưa có dòng tiền ổn định.
Một hệ quả đáng lo ngại nữa là thiếu chiến lược dài hạn. Vì bị cuốn vào vòng xoáy “vay – chi – trả”, doanh nghiệp dễ bỏ qua tầm nhìn chiến lược, thiếu đầu tư vào hệ thống, con người hay nền tảng dài hạn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức cạnh tranh mà còn làm mất lòng tin của nhà đầu tư chiến lược – những người luôn đánh giá cao sự chuẩn bị lâu dài và minh bạch. Cuối cùng, nếu không trả nợ đúng hạn, doanh nghiệp còn đối mặt với rủi ro tín dụng. Việc trễ hạn thanh toán sẽ ảnh hưởng đến điểm tín nhiệm, làm giảm cơ hội tiếp cận nguồn vốn rẻ hơn sau này và khiến các đối tác tài chính dè dặt hơn trong các hợp tác tiếp theo.
Tổng hòa các yếu tố trên cho thấy, gọi vốn ngắn hạn không phải là “cứu cánh” cho mọi giai đoạn phát triển. Chỉ những doanh nghiệp có kế hoạch gọi vốn kế tiếp rõ ràng, dòng tiền được kiểm soát tốt và đặc biệt là khả năng tận dụng dòng vốn tự sinh mạnh mẽ mới có thể sử dụng chiến lược này một cách khôn ngoan mà không đánh đổi tương lai.
4. Ví dụ thực tế
Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đã tận dụng gọi vốn ngắn hạn để giải quyết bài toán cấp bách, nhưng hiệu quả phụ thuộc rất lớn vào chiến lược sử dụng vốn và khả năng dự phòng. Một ví dụ điển hình là startup thương mại điện tử tại Hà Nội, năm 2023 vay 500 triệu đồng từ nền tảng fintech với lãi suất 20%/năm. Họ dùng số vốn này để triển khai chiến dịch quảng cáo trong 6 tháng, giúp doanh thu tăng 200%. Tuy nhiên, đến hạn thanh toán, khoản gốc và lãi đã lên đến 600 triệu đồng, gây áp lực lớn trong khi vòng gọi vốn Series A chưa hoàn tất, buộc họ phải cắt giảm ngân sách vận hành để xoay vốn trả nợ.
Trường hợp khác là một doanh nghiệp cung cấp phần mềm B2B (SaaS), đã lựa chọn bridge loan từ quỹ đầu tư để duy trì hợp đồng dài hạn với khách hàng chủ chốt. Dù khoản vay ngắn hạn này giúp doanh thu ổn định trong 3 tháng, cái giá phải trả là pha loãng cổ phần đáng kể trong vòng gọi vốn kế tiếp, do phải “bán rẻ” để đảm bảo thanh khoản. Những ví dụ này cho thấy, nếu không kết hợp gọi vốn ngắn hạn với chiến lược dài hạn và khả năng tận dụng dòng vốn tự sinh, doanh nghiệp dễ rơi vào thế bị động dù tăng trưởng tức thời là có thật.
5. Khi nào nên / không nên gọi vốn ngắn hạn?
Việc gọi vốn ngắn hạn có thể mang lại giá trị thực sự nếu doanh nghiệp nhận thức rõ mục tiêu và bối cảnh sử dụng vốn. Doanh nghiệp nên gọi vốn ngắn hạn khi gặp khó khăn tạm thời về dòng tiền nhưng vẫn duy trì được doanh thu ổn định, có kế hoạch sử dụng vốn cụ thể và lộ trình trả nợ rõ ràng. Ngoài ra, nếu khoản vốn này giúp hoàn thiện một chỉ số then chốt để bước vào vòng gọi vốn tiếp theo – như tăng trưởng người dùng, doanh thu hoặc thị phần – thì việc huy động vốn ngắn hạn là hợp lý, miễn là doanh nghiệp đã chuẩn bị kỹ phương án tài chính và kiểm soát được rủi ro.
Ngược lại, không nên sử dụng vốn ngắn hạn nếu doanh nghiệp chưa có định hướng dài hạn rõ ràng, chưa xác định được thời điểm và nguồn lực để gọi vòng vốn tiếp theo, hoặc đang sử dụng vốn với mục tiêu mơ hồ như “giữ ổn định” mà không có kế hoạch tạo ra giá trị tăng thêm. Những trường hợp này dễ khiến doanh nghiệp sa lầy vào nợ, mất kiểm soát dòng tiền và phụ thuộc vào vốn vay, thay vì xây dựng nền tảng tài chính vững chắc dựa trên dòng vốn tự sinh và năng lực tăng trưởng nội lực.
5. Khi nào nên / không nên gọi vốn ngắn hạn?
Việc gọi vốn ngắn hạn có thể mang lại giá trị thực sự nếu doanh nghiệp nhận thức rõ mục tiêu và bối cảnh sử dụng vốn. Doanh nghiệp nên gọi vốn ngắn hạn khi gặp khó khăn tạm thời về dòng tiền nhưng vẫn duy trì được doanh thu ổn định, có kế hoạch sử dụng vốn cụ thể và lộ trình trả nợ rõ ràng. Ngoài ra, nếu khoản vốn này giúp hoàn thiện một chỉ số then chốt để bước vào vòng gọi vốn tiếp theo – như tăng trưởng người dùng, doanh thu hoặc thị phần – thì việc huy động vốn ngắn hạn là hợp lý, miễn là doanh nghiệp đã chuẩn bị kỹ phương án tài chính và kiểm soát được rủi ro.
Ngược lại, không nên sử dụng vốn ngắn hạn nếu doanh nghiệp chưa có định hướng dài hạn rõ ràng, chưa xác định được thời điểm và nguồn lực để gọi vòng vốn tiếp theo, hoặc đang sử dụng vốn với mục tiêu mơ hồ như “giữ ổn định” mà không có kế hoạch tạo ra giá trị tăng thêm. Những trường hợp này dễ khiến doanh nghiệp sa lầy vào nợ, mất kiểm soát dòng tiền và phụ thuộc vào vốn vay, thay vì xây dựng nền tảng tài chính vững chắc dựa trên dòng vốn tự sinh và năng lực tăng trưởng nội lực.
6. Gợi ý giải pháp linh hoạt dài hạn
Để thoát khỏi sự phụ thuộc vào gọi vốn ngắn hạn và xây dựng nền tảng tài chính vững chắc, doanh nghiệp cần áp dụng chiến lược linh hoạt dài hạn ngay từ giai đoạn đầu. Một trong những giải pháp hiệu quả là kết hợp song song giữa vốn ngắn hạn và kế hoạch gọi vốn dài hạn. Doanh nghiệp có thể dùng vốn ngắn hạn để xử lý các nhu cầu cấp thiết, trong khi đồng thời chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ, chỉ số tăng trưởng và chiến lược gọi vốn bền vững cho vòng kế tiếp.
Bên cạnh đó, nên ưu tiên gọi vốn bằng hình thức góp vốn chủ sở hữu (equity) thay vì vay nợ, nhất là khi doanh nghiệp còn đang trong giai đoạn xây dựng. Dù có thể bị pha loãng cổ phần, nhưng đổi lại doanh nghiệp không phải chịu áp lực trả lãi và có cơ hội tiếp cận mạng lưới hỗ trợ từ nhà đầu tư chiến lược. Để làm được điều đó, việc xây dựng dự báo tài chính minh bạch và quản trị dòng tiền hiệu quả là điều kiện bắt buộc. Song song, doanh nghiệp cần tăng cường mối quan hệ với các quỹ đầu tư và tổ chức tín dụng để mở rộng cơ hội tiếp cận nguồn vốn dài hạn với chi phí hợp lý hơn. Đây là nền tảng cho một chiến lược tài chính thực sự linh hoạt và bền vững.
Kết luận
Gọi vốn kiểu ngắn hạn không xấu – vấn đề nằm ở cách doanh nghiệp sử dụng và đặt nó trong tổng thể chiến lược tài chính dài hạn ra sao. Nếu chỉ coi đây là “phao cứu sinh” ngắn ngày mà thiếu kế hoạch trả nợ, thiếu dự báo dòng tiền hoặc không chuẩn bị cho vòng gọi vốn tiếp theo, doanh nghiệp sẽ dễ rơi vào thế bị động, thậm chí mất khả năng kiểm soát tài chính. Trong khi đó, những doanh nghiệp có tầm nhìn dài hạn, biết cách tận dụng dòng vốn tự sinh, tái đầu tư hiệu quả và linh hoạt chuẩn bị cho các giai đoạn tăng trưởng tiếp theo, luôn có lợi thế bền vững hơn.
HALOBIZ khuyến nghị: Trước mỗi quyết định gọi vốn – ngắn hạn hay dài hạn – hãy tự hỏi: “Khoản vốn này sẽ tạo ra giá trị dài hạn gì? Mình có kế hoạch trả nợ rõ ràng chưa? Nếu không gọi được vòng tiếp theo thì sẽ xoay sở thế nào?” Những câu hỏi đó chính là nền tảng để xây dựng một chiến lược tài chính không chỉ để sinh tồn, mà còn để phát triển.
Nếu bạn đang cân nhắc chiến lược gọi vốn phù hợp cho doanh nghiệp dưới 100 triệu USD, hãy để HALOBIZ đồng hành – từ việc đánh giá dòng tiền, lên kế hoạch vốn đến chuẩn bị hồ sơ đầu tư chuyên nghiệp. Chúng tôi không chỉ giúp bạn gọi vốn – chúng tôi giúp bạn gọi vốn thông minh.
Đặc biệt “Giải Mã Kỳ Lân và IPO ” ra đời – như một lời giải, giúp doanh nghiệp gỡ rối tư duy. Một khoá học chiến lược hướng dẫn gọi vốn, xây dựng mô hình tăng trưởng và IPO.
Nếu bạn từng loay hoay khi gọi vốn, lúng túng trước nhà đầu tư, hay chưa rõ đâu là con đường ngắn nhất để đưa doanh nghiệp mình vươn ra công chúng – thì đây chính là bước ngoặt dành cho bạn. ‘Giải Mã Kỳ Lân & IPO’ không chỉ giúp bạn tháo gỡ những nút thắt chiến lược, mà còn trang bị tư duy tỷ phú, công cụ đòn bẩy tài chính và lộ trình IPO được chính những người trong cuộc thực hiện. Đây là cơ hội để bạn tăng tốc, bứt phá, và xây dựng một doanh nghiệp tăng trưởng theo cấp số nhân.
Cơ hội kết nối với nhà đầu tư, cố vấn cấp cao và hệ sinh thái khởi nghiệp mạnh mẽ tất cả gói gọn trong một chương trình. Đừng đợi đến khi đối thủ của bạn gọi vốn thành công hãy là người đi trước!
[ĐĂNG KÝ NGAY – NHẬN SUẤT THAM DỰ MIỄN PHÍ]
