Không kiểm toán – khỏi gọi vốn: Chuẩn mới khiến nhiều doanh nghiệp phải giật mình

Không ít doanh nghiệp bước vào bàn gọi vốn với sự tự tin về tăng trưởng, thị trường và sản phẩm, nhưng lại bị loại ngay từ những vòng đầu tiên chỉ vì một lý do tưởng chừng “kỹ thuật”: báo cáo tài chính không được kiểm toán. Nỗi đau lớn nhất không nằm ở việc bị từ chối, mà ở chỗ doanh nghiệp không hiểu vì sao mình bị loại, không biết phải sửa từ đâu và càng không nhìn ra lối thoát cho hành trình gọi vốn. Trong khi đó, mong muốn lớn nhất của nhà sáng lập là tìm được nguồn vốn đủ lớn, đủ bền để tăng trưởng nhanh nhưng vẫn giữ được quyền kiểm soát và uy tín doanh nghiệp. Bài viết này HALOBIZ phân tích vì sao kiểm toán đã trở thành chuẩn mới trong gọi vốn, những rủi ro âm thầm đang khiến nhiều doanh nghiệp tự đánh mất cơ hội, và con đường thực tế giúp doanh nghiệp chuẩn hóa tài chính để bước vào quá trình gọi vốn một cách hiệu quả và bền vững.

1. Gọi vốn đã thay đổi: Không còn “niềm tin”, chỉ còn “chuẩn mực”

Gọi vốn doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay đã bước sang một chuẩn mực hoàn toàn khác so với trước đây. Nếu như giai đoạn trước, nhà đầu tư có thể ra quyết định dựa nhiều vào tầm nhìn nhà sáng lập, câu chuyện tăng trưởng và niềm tin cá nhân, thì hiện tại các yếu tố đó chỉ còn đóng vai trò bổ trợ. Quyết định đầu tư ngày nay được xây dựng trên dữ liệu tài chính chuẩn hóa, khả năng kiểm soát rủi ro và tính minh bạch dài hạn.

Sự biến động kinh tế toàn cầu, chi phí vốn gia tăng và tỷ lệ thất bại của các thương vụ đầu tư buộc quỹ đầu tư phải áp dụng quy trình thẩm định chặt chẽ hơn. Trong bối cảnh đó, doanh nghiệp không thể chỉ “trình bày tốt” mà phải “vận hành đúng”. Chuẩn mực tài chính, pháp lý và quản trị trở thành thước đo bắt buộc, thay thế cho cảm tính và kỳ vọng. Đây chính là lý do nhiều doanh nghiệp tăng trưởng nhanh nhưng vẫn không thể tiếp cận được dòng vốn mong muốn.

2. Kiểm toán tài chính là gì và vì sao trở thành “vé vào cửa”

Kiểm toán tài chính không đơn thuần là việc rà soát lại sổ sách kế toán, mà là quá trình đánh giá độc lập nhằm xác nhận tính trung thực, hợp lý của toàn bộ bức tranh tài chính doanh nghiệp. Trong bối cảnh gọi vốn hiện nay, kiểm toán được xem là cơ chế giảm thiểu rủi ro hiệu quả nhất cho nhà đầu tư, giúp họ nhìn rõ dòng tiền thực, chất lượng lợi nhuận và các nghĩa vụ tiềm ẩn mà doanh nghiệp có thể đang đối mặt.

Khi thị trường ngày càng cạnh tranh và nguồn vốn trở nên chọn lọc hơn, quỹ đầu tư không còn thời gian “đào sâu” từng doanh nghiệp thiếu chuẩn mực. Báo cáo kiểm toán vì thế trở thành vé vào cửa, giúp doanh nghiệp vượt qua vòng sàng lọc ban đầu. Không có kiểm toán, mọi con số đều chỉ dừng lại ở mức tuyên bố nội bộ, thiếu cơ sở kiểm chứng, làm suy giảm đáng kể mức độ tin cậy và khả năng tiến xa trong quá trình gọi vốn.

3. Thực tế đáng báo động: 70% doanh nghiệp Việt bị loại vì tài chính

Thực tế thị trường cho thấy phần lớn doanh nghiệp Việt thất bại trong quá trình gọi vốn không phải vì mô hình kinh doanh kém hấp dẫn, mà vì hệ thống tài chính thiếu chuẩn hóa. Nhiều doanh nghiệp tăng trưởng nhanh về doanh thu nhưng không kiểm soát được dòng tiền, ghi nhận chi phí thiếu nhất quán, hoặc tồn tại các khoản thu chi ngoài sổ sách.

Khi bước vào giai đoạn thẩm định, những điểm yếu này nhanh chóng bị bộc lộ và trở thành rào cản không thể vượt qua. Nhà đầu tư hiện nay ưu tiên sự an toàn và khả năng dự báo, hơn là những con số tăng trưởng thiếu nền tảng. Việc không có báo cáo kiểm toán khiến doanh nghiệp bị xếp vào nhóm rủi ro cao, đồng nghĩa với việc bị loại sớm để tiết kiệm thời gian và chi phí thẩm định. Đây là thực trạng khiến nhiều nhà sáng lập giật mình khi nhận ra tài chính mới là điểm nghẽn lớn nhất trên hành trình gọi vốn.

4. Nhà đầu tư nhìn gì trong báo cáo kiểm toán

Trong báo cáo kiểm toán, nhà đầu tư không tìm kiếm những con số đẹp, mà tìm sự nhất quán và khả năng giải thích được bản chất hoạt động kinh doanh. Trọng tâm đầu tiên là dòng tiền thực, phản ánh doanh nghiệp có tự nuôi sống được mình hay đang phụ thuộc vào nguồn vốn bên ngoài. Tiếp theo là cấu trúc chi phí và biên lợi nhuận, cho thấy mức độ bền vững của mô hình tăng trưởng.

Báo cáo kiểm toán cũng giúp lộ diện các rủi ro tiềm ẩn liên quan đến nghĩa vụ thuế, công nợ, cam kết tài chính và các giao dịch với bên liên quan. Đối với nhà đầu tư chuyên nghiệp, đây là cơ sở để đánh giá năng lực quản trị, không chỉ là kết quả kinh doanh ngắn hạn. Một báo cáo kiểm toán rõ ràng giúp quá trình thẩm định diễn ra nhanh hơn, giảm nghi ngờ và tạo nền tảng cho các cuộc đàm phán sâu hơn về định giá và chiến lược đồng hành dài hạn.

5. Không kiểm toán, doanh nghiệp sẽ gặp rủi ro gì khi gọi vốn

Việc bước vào quá trình gọi vốn mà không có báo cáo kiểm toán khiến doanh nghiệp tự đặt mình vào thế yếu ngay từ đầu. Rủi ro dễ thấy nhất là định giá bị ép xuống thấp do nhà đầu tư phải cộng thêm biên an toàn cho những thông tin chưa được xác thực. Quá trình thẩm định cũng kéo dài hơn, phát sinh nhiều câu hỏi và yêu cầu bổ sung, làm tiêu tốn thời gian của đội ngũ lãnh đạo và đánh mất cơ hội thị trường, không kiểm toán chính là tăng khả năng thất bại khi gọi vốn.

Trong nhiều trường hợp, chỉ cần phát hiện một sai lệch nhỏ nhưng không thể giải trình rõ ràng, nhà đầu tư sẽ dừng thương vụ để tránh rủi ro tiềm ẩn. Khi đó, gọi vốn không còn là động lực tăng trưởng mà trở thành áp lực vận hành. Không kiểm toán đồng nghĩa với việc doanh nghiệp thiếu công cụ bảo vệ chính mình trước sự nghi ngờ, khiến hành trình gọi vốn trở nên bấp bênh và khó đạt được kết quả như mong muốn.

6. Kiểm toán không dành riêng cho doanh nghiệp lớn

Quan niệm cho rằng kiểm toán chỉ phù hợp với doanh nghiệp quy mô lớn đang khiến nhiều startup và doanh nghiệp tăng trưởng sớm đánh mất lợi thế khi gọi vốn. Trên thực tế, kiểm toán càng được thực hiện sớm thì chi phí càng thấp và khả năng điều chỉnh hệ thống càng linh hoạt. Với các doanh nghiệp dưới 100 triệu USD, kiểm toán đóng vai trò như công cụ rà soát sức khỏe tài chính, giúp ban lãnh đạo nhìn rõ điểm mạnh, điểm yếu trước khi làm việc với nhà đầu tư.

Việc chuẩn hóa sớm giúp doanh nghiệp tránh tình trạng “vá lỗi” gấp gáp khi bước vào thẩm định, vốn thường dẫn đến sai sót và mất niềm tin. Trong bối cảnh các quỹ đầu tư ưu tiên doanh nghiệp có nền tảng quản trị tốt, kiểm toán không còn là gánh nặng chi phí mà trở thành khoản đầu tư chiến lược, giúp doanh nghiệp chủ động hơn và nâng cao đáng kể khả năng thành công trong gọi vốn.

Kết luận:

Trong bối cảnh thị trường vốn ngày càng siết chặt tiêu chuẩn, việc không có kiểm toán đã trở thành rào cản khiến nhiều doanh nghiệp mất cơ hội gọi vốn hiệu quả ngay từ những bước đầu tiên. Dù doanh thu tăng trưởng hay thị trường tiềm năng, các quỹ đầu tư vẫn đặt dấu hỏi lớn nếu báo cáo tài chính thiếu kiểm toán, số liệu không nhất quán và không đủ độ tin cậy. Đây chính là chuẩn mới buộc nhiều doanh nghiệp phải giật mình nhìn lại cách vận hành của mình.

Mong muốn lớn nhất của doanh nghiệp khi bước vào hành trình gọi vốn hiệu quả là chứng minh được tính minh bạch và khả năng quản trị dài hạn, chứ không chỉ là kết quả kinh doanh ngắn hạn. Lối thoát trong tình huống này bắt đầu từ việc xây dựng báo cáo tài chính minh bạch, có kiểm toán nội bộ và từng bước tiếp cận kiểm toán độc lập, giúp nhà đầu tư yên tâm về dòng tiền và hiệu quả sử dụng vốn.

Song song với tài chính, doanh nghiệp cần chuẩn hóa hồ sơ pháp lý và cấu trúc cổ phần theo đúng yêu cầu của quỹ đầu tư. Một báo cáo tài chính đã được kiểm toán nhưng đi kèm cấu trúc sở hữu rối rắm, quyền lợi cổ đông không rõ ràng vẫn có thể khiến quá trình gọi vốn hiệu quả bị đình trệ hoặc thất bại.

Để đáp ứng chuẩn mới của nhà đầu tư, doanh nghiệp cũng phải chứng minh chiến lược sử dụng và vận hành dòng vốn hiệu quả, thể hiện rõ vốn đầu tư sẽ được phân bổ như thế nào và tạo ra tăng trưởng bền vững ra sao. Cùng với đó, việc định vị chiến lược tăng trưởng rõ ràng, phù hợp với khẩu vị từng nhà đầu tư sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong đàm phán và nâng cao khả năng gọi vốn hiệu quả.

Cuối cùng, doanh nghiệp không thể bỏ qua vai trò của việc kết nối mạng lưới quỹ đầu tư Việt Nam và quốc tế, đi kèm với huấn luyện đội ngũ startup trước, trong và sau khi gọi vốn. Sự đồng hành của đội ngũ cố vấn tên tuổi, uy tín sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống tài chính, pháp lý và quản trị theo đúng chuẩn, tránh bị loại chỉ vì thiếu kiểm toán.

Trong bối cảnh kiểm toán đã trở thành tiêu chí gần như bắt buộc, chuẩn bị sớm chính là lợi thế cạnh tranh. Nếu doanh nghiệp của bạn đang tăng trưởng nhưng chưa sẵn sàng về kiểm toán và minh bạch tài chính, HALOBIZ sẵn sàng đồng hành trong việc chuẩn hóa hệ thống, hoàn thiện hồ sơ và xây dựng chiến lược gọi vốn hiệu quả, giúp doanh nghiệp không bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua vốn ngày càng khốc liệt.

CHIẾN LƯỢC GỌI VỐN CHO DOANH NGHIỆP

Gỡ rối tư duy tài chính – Bứt phá tăng trưởng – Sẵn sàng IPO

“CHIẾN LƯỢC GỌI VỐN CHO DOANH NGHIỆP” ra đời như một lời giải chiến lược toàn diện, giúp chủ doanh nghiệp, startup và nhà đầu tư hiểu đúng – làm đúng – gọi vốn thành công.

Khóa học giúp bạn:
– Nắm vững 9 chiến lược gọi vốn thực chiến và thiết kế bản đồ IPO
–  Hiểu rõ tâm lý nhà đầu tư và vòng vốn
– Ứng dụng đòn bẩy tài chính để tăng trưởng cấp số nhân
– Kết nối cố vấn cấp cao – nhà đầu tư – hệ sinh thái khởi nghiệp

Gọi vốn không chỉ là giải pháp tài chính, mà là chìa khóa giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền khỏe mạnh ngay cả khi chưa có lãi. Đó cũng là con đường ngắn nhất để tạo ra những triệu phú và tỷ phú – những người biết tận dụng đòn bẩy tài chính và nguồn lực từ nhà đầu tư để tăng trưởng thần tốc. Trong hành trình kinh doanh, sớm hay muộn doanh nghiệp cũng phải gọi vốn, vì vậy biết sớm – làm sớm – làm đúng sẽ giúp bạn đi trước và vững vàng hơn trên thị trường. 

Gọi vốn không còn là lựa chọn, mà là kỹ năng bắt buộc của mọi doanh nhân thành công. Đừng đợi đến khi đối thủ của bạn gọi vốn thành công – hãy là người đi trước!

NHẬN ƯU ĐÃI THAM DỰ MIỄN PHÍ NGAY !