Làm sao để bảo vệ sở hữu trí tuệ trước khi gọi vốn?

Trong hành trình khởi nghiệp, việc bảo vệ sở hữu trí tuệ (SHTT) không chỉ là một bước đi chiến lược mà còn là yếu tố sống còn, đặc biệt khi bạn chuẩn bị gọi vốn. Sở hữu trí tuệ không chỉ giúp xác lập quyền sở hữu hợp pháp mà còn là tài sản vô hình quý giá, tạo nên lợi thế cạnh tranh và thu hút nhà đầu tư. Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết giúp startup bảo vệ SHTT hiệu quả trước khi bước vào quá trình gọi vốn.

1.Hiểu rõ về sở hữu trí tuệ và tầm quan trọng của nó

Sở hữu trí tuệ là gì?

Sở hữu trí tuệ là tài sản vô hình do con người sáng tạo ra, được pháp luật công nhận và bảo hộ nhằm đảm bảo quyền lợi cho chủ sở hữu. Trong bối cảnh khởi nghiệp, việc hiểu rõ và áp dụng sở hữu trí tuệ đúng cách có thể giúp doanh nghiệp tối ưu hoá lợi thế cạnh tranh và tăng sát suất gọi vốn thành công.

Những loại hình sở hữu trí tuệ phổ biến:

• Bằng sáng chế: Bảo vệ các phát minh, giải pháp kỹ thuật mới.
• Nhãn hiệu: Bảo vệ tên thương hiệu, logo, khẩu hiệu.
• Bản quyền: Bảo vệ tác phẩm văn học, nghệ thuật, phần mềm.
• Bí mật kinh doanh: Bảo vệ thông tin không công khai nhưng có giá trị thương mại.

Vệc đăng ký và bảo hộ sở hữu trí tuệ sớm ngay từ giai đoạn ý tưởng giúp doanh nghiệp tránh nguy cơ bị đối thủ sào chép hoặc đăng ký trước.

Tầm quan trọng của sở hữu trí tuệ đối với doanh nghiệp khởi nghiệp

Sở hữu trí tuệ đóng vai trò như nền móng cho thương hiệu và là đối tượng đánh giá cao trong các vòng gọi vốn. Dưới đây là những lợi ích cụ thể:

• Ngăn chặn sao chép, vi phạm: Bảo vệ quyền lợi hợp pháp, giúc doanh nghiệp yên tâm tổ chức hoạt động kinh doanh.
• Tăng giá trị doanh nghiệp: SHTT được coi là tài sản trong việc định giá doanh nghiệp khi tham gia vào hoạt động gọi vốn, sáp nhập hoặc mua bán.
• Thu hút nhà đầu tư: Nhà đầu tư đánh giá cao các doanh nghiệp sở hữu trí tuệ được đăng ký và bảo hộ đầy đủ. Như phapluatbanquyen.phaply.vn nhấn mạnh, điều này giúc họ yên tâm về tính độc quyền và khả năng sinh lợi trong tương lai.

Việc định hình ý thức về sở hữu trí tuệ không chỉ bảo vệ tài sản sáng tạo mà còn đóng vai trò chiến lược trong lộ trình gọi vốn. Các doanh nghiệp cần đánh giá lại hệ thống sở hữu trí tuệ hiện có, xem đây là điểm tựa để nâng tầm giá trị doanh nghiệp và tăng khả năng thu hút vốn từ đối tác, quỹ đầu tư.

2.Các bước bảo vệ sở hữu trí tuệ trước khi gọi vốn

Bảo vệ sở hữu trí tuệ (SHTT) là bước đi chiến lược không thể thiếu đối với các startup đang chuẩn bị gọi vốn. Việc xác lập quyền sở hữu rõ ràng không chỉ giúp doanh nghiệp tránh rủi ro pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để thuyết phục nhà đầu tư về tính bền vững và giá trị độc quyền của mô hình kinh doanh. Dưới đây là các bước cụ thể mà startup cần thực hiện để bảo vệ SHTT trước khi tiến hành gọi vốn:

Xác định tài sản trí tuệ cần bảo vệ

Startup cần lập danh sách và phân loại các tài sản trí tuệ, bao gồm:

• Sản phẩm, dịch vụ độc đáo: Phát minh, giải pháp kỹ thuật.
• Thương hiệu: Tên công ty, logo, khẩu hiệu.
• Phần mềm, mã nguồn: Ứng dụng, nền tảng công nghệ.
• Tài liệu nội bộ: Chiến lược kinh doanh, danh sách khách hàng

Việc xác định rõ ràng các tài sản này giúp doanh nghiệp chủ động trong việc đăng ký bảo hộ và xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

Đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ

Sau khi xác định, tiến hành đăng ký bảo hộ theo quy định pháp luật:

• Bằng sáng chế: Nộp đơn tại Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam.
• Nhãn hiệu: Đăng ký nhãn hiệu tại Cục Sở hữu trí tuệ.
• Bản quyền: Đăng ký quyền tác giả tại Cục Bản quyền tác giả.
• Bí mật kinh doanh: Thiết lập các biện pháp bảo mật nội bộ.

Việc đăng ký bảo hộ không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp mà còn tăng tính minh bạch và uy tín trong mắt nhà đầu tư

Thiết lập hợp đồng và thỏa thuận pháp lý

Đảm bảo quyền sở hữu SHTT thông qua các hợp đồng:

• Hợp đồng lao động: Quy định rõ quyền sở hữu SHTT thuộc về công ty.
• Thỏa thuận bảo mật (NDA): Bảo vệ thông tin khi làm việc với đối tác, nhà đầu tư.
• Thỏa thuận chuyển giao SHTT: Khi có sự thay đổi về quyền sở hữu.

Các thỏa thuận này giúp doanh nghiệp kiểm soát và bảo vệ tài sản trí tuệ một cách hiệu quả, đồng thời tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho các hoạt động kinh doanh và gọi vốn.

 Xây dựng chiến lược bảo vệ SHTT

Lập kế hoạch dài hạn để bảo vệ và khai thác SHTT hiệu quả:

• Giám sát thị trường: Phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm.
• Gia hạn bảo hộ: Đảm bảo quyền bảo hộ không bị gián đoạn.
• Đào tạo nhân viên: Nâng cao nhận thức về SHTT trong toàn công ty.

Chiến lược bảo vệ SHTT không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường và thu hút đầu tư.

Bảo vệ sở hữu trí tuệ là một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển và gọi vốn của các startup. Việc thực hiện đầy đủ các bước trên sẽ giúp doanh nghiệp xây dựng nền tảng pháp lý vững chắc, tăng cường uy tín và hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư.

3. Lưu ý khi gọi vốn liên quan đến sở hữu trí tuệ

Sở hữu trí tuệ không chỉ là tài sản vô hình mà còn là yếu tố then chốt tạo nên giá trị doanh nghiệp trong mắt nhà đầu tư. Do đó, việc chuẩn bị và trình bày chiến lược SHTT một cách chuyên nghiệp là bước không thể thiếu trong quá trình gọi vốn.

Chuẩn bị hồ sơ sở hữu trí tuệ đầy đủ

Trước khi tiến hành gọi vốn, startup cần rà soát và chuẩn bị đầy đủ các tài liệu liên quan đến SHTT, bao gồm:

• Giấy chứng nhận đăng ký SHTT: Các văn bản chứng minh quyền sở hữu hợp pháp đối với bằng sáng chế, nhãn hiệu, bản quyền. Điều này giúp chứng minh sự hợp pháp và tính độc quyền của tài sản trí tuệ.
• Hợp đồng, thỏa thuận liên quan: Bao gồm thỏa thuận bảo mật (NDA), hợp đồng lao động có điều khoản về sở hữu trí tuệ, đảm bảo rằng quyền sở hữu thuộc về công ty chứ không phải cá nhân.
• Báo cáo định giá tài sản trí tuệ: Việc thuê đơn vị chuyên môn để định giá giúp doanh nghiệp xác định rõ giá trị SHTT và nâng cao vị thế đàm phán với nhà đầu tư. Theo Bộ Tài chính Việt Nam, định giá tài sản vô hình ngày càng trở nên phổ biến trong các thương vụ chuyển nhượng và đầu tư chiến lược 

Trình bày chiến lược sở hữu trí tuệ với nhà đầu tư

Trong quá trình gọi vốn, cách trình bày và khai thác tài sản trí tuệ sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định đầu tư. Doanh nghiệp cần:

• Giới thiệu rõ ràng về SHTT: Trình bày những tài sản trí tuệ đã đăng ký, đang sử dụng và kế hoạch phát triển trong tương lai.
• Chứng minh giá trị SHTT: Thuyết minh rõ cách SHTT tạo ra lợi thế cạnh tranh như bảo vệ mô hình kinh doanh, ngăn chặn đối thủ sao chép, tạo rào cản gia nhập ngành.
• Cam kết bảo vệ và khai thác SHTT: Trình bày chiến lược dài hạn bao gồm kế hoạch gia hạn bảo hộ, xử lý vi phạm và đầu tư vào đổi mới sáng tạo. Nhiều nhà đầu tư sẽ ưu tiên doanh nghiệp có chiến lược SHTT bài bản như một chỉ số đánh giá khả năng bền vững.

Trong môi trường kinh doanh đầy cạnh tranh, đặc biệt ở giai đoạn gọi vốn, sở hữu trí tuệ chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp khẳng định vị thế và nâng cao năng lực thuyết phục nhà đầu tư. Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và xây dựng chiến lược khai thác rõ ràng sẽ là yếu tố quyết định thành công cho mọi thương vụ.

Bảo vệ sở hữu trí tuệ là bước đi chiến lược bắt buộc đối với mọi startup đang hướng đến hoạt động gọi vốn. Việc xác lập quyền sở hữu rõ ràng và bảo hộ đúng pháp lý không chỉ giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn góp phần khẳng định giá trị nội tại, tạo dựng niềm tin với nhà đầu tư. Đây chính là nền tảng giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong các vòng gọi vốn kế tiếp.

Nếu bạn đang muốn rút ngắn thời gian chuẩn bị, tăng xác suất chốt deal với nhà đầu tư và sở hữu lộ trình từng bước rõ ràng, hãy tìm hiểu Gọi Vốn Thần Tốc từ HALOBIZ – nơi bạn sẽ được hướng dẫn cách chuẩn hóa quy trình, dựng hồ sơ tài chính và luyện pitching trực tiếp với cố vấn giàu kinh nghiệm. Để lại thông tin để chúng tôi tư vấn cho bạn.