Có những doanh nghiệp từng đứng trên đỉnh cao của thành công, nhưng rồi chính họ phải ra quyết định đau đớn: bán đi một phần hoặc toàn bộ tâm huyết sau nhiều năm gây dựng. Điều gì đã khiến họ phải lựa chọn như vậy?
Dưới đây là những câu chuyện thực tế từ các doanh nghiệp Việt Nam đã phải đối mặt với quyết định bán đi một phần hoặc toàn bộ. Hãy đọc thật kỹ bài viết để rút ra bài học và tìm thấy giải pháp cho doanh nghiệp của bạn trước khi quá muộn, bạn nhé.
Công ty Cổ phần Thủy sản Bình An (Bianfishco): Bỏ lỡ IPO đáng tiếc
Bối cảnh
Công ty Cổ phần Thủy sản Bình An (Bianfishco), được thành lập năm 2007 tại Cần Thơ, nhanh chóng nổi danh là một trong những doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản hàng đầu Việt Nam. Với sản phẩm chủ lực là cá tra, Bianfishco không chỉ chiếm lĩnh thị trường nội địa mà còn chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ, EU và Nhật Bản. Doanh thu tăng trưởng ấn tượng, đưa công ty trở thành biểu tượng của sự phát triển nhanh chóng trong ngành thủy sản Việt Nam.
Thách thức đến từ sự mở rộng không kiểm soát
Tuy nhiên, đằng sau sự thành công ấy là những nguy cơ tiềm ẩn do chiến lược mở rộng quá nhanh nhưng thiếu bền vững. Bianfishco đầu tư mạnh tay vào việc xây dựng nhà máy chế biến hiện đại, mở rộng vùng nuôi và đẩy mạnh xuất khẩu. Những khoản vay lớn được sử dụng để tài trợ cho tham vọng này, nhưng công ty không có kế hoạch tài chính dài hạn để quản lý rủi ro hoặc cân đối dòng tiền.
Không định hướng IPO, chỉ sau vài năm, áp lực tài chính từ các khoản vay khổng lồ bắt đầu đè nặng. Thị trường xuất khẩu biến động, giá cá tra giảm mạnh, trong khi chi phí duy trì hoạt động ngày càng cao. Bianfishco lâm vào tình trạng mất cân đối tài chính nghiêm trọng, không thể thanh toán các khoản nợ đến hạn, dẫn đến tình trạng mất lòng tin từ đối tác và ngân hàng.
Thiếu kế hoạch huy động vốn qua IPO: Một cơ hội quý giá bị bỏ lỡ
Trong bối cảnh đó, việc huy động vốn từ thị trường chứng khoán thông qua IPO lẽ ra có thể là giải pháp hiệu quả giúp Bianfishco thoát khỏi khó khăn. Tuy nhiên, công ty không có bất kỳ kế hoạch nào để trở thành công ty đại chúng. Sự thiếu minh bạch tài chính, không chuẩn bị sẵn sàng về quản trị doanh nghiệp và lộ trình IPO đã khiến công ty không thể tiếp cận nguồn vốn dài hạn từ nhà đầu tư, khiến khủng hoảng tài chính ngày càng trầm trọng.
Kết cục
Năm 2012, sau nhiều nỗ lực xoay xở bất thành, Bianfishco buộc phải bán lại toàn bộ cho Tập đoàn Thuận Phước – một trong những doanh nghiệp lớn trong ngành thủy sản Việt Nam. Thương vụ này giúp Bianfishco thoát khỏi gánh nặng nợ nần, nhưng đồng thời đánh dấu sự chấm dứt độc lập của một doanh nghiệp từng là biểu tượng trong ngành.
Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sacom (SAM Holdings): Chặng đường không trọn vẹn khi thiếu định hướng IPO và chiến lược rõ ràng
Bối cảnh
Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Sacom, được thành lập vào những năm 1990, là một trong những doanh nghiệp tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất cáp và vật liệu viễn thông. Với sản phẩm chất lượng cao, Sacom nhanh chóng khẳng định vị thế trên thị trường và được biết đến như một biểu tượng thành công của ngành công nghiệp viễn thông thời kỳ đầu đổi mới kinh tế.
Chặng đường không trọn vẹn khi thiếu định hướng IPO và chiến lược rõ ràng của SAM Holdings
Thách thức từ sự thay đổi của thị trường
Tuy nhiên, khi ngành công nghiệp viễn thông bước vào giai đoạn phát triển nhanh chóng với sự gia nhập của nhiều đối thủ lớn trong và ngoài nước, Sacom bắt đầu đối mặt với áp lực cạnh tranh gay gắt. Công ty cần mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư vào công nghệ mới và xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường quốc tế để duy trì vị thế dẫn đầu.
Dù vậy, Sacom lại thiếu một kế hoạch phát triển dài hạn và không chuẩn bị cho việc huy động vốn quy mô lớn. Công ty không định hướng lộ trình IPO để thu hút các nguồn vốn từ thị trường chứng khoán, dẫn đến tình trạng phụ thuộc chủ yếu vào vốn tự có và các khoản vay ngắn hạn từ ngân hàng. Điều này khiến Sacom không đủ nguồn lực để đầu tư vào công nghệ hiện đại và mở rộng thị phần, đặc biệt khi ngành viễn thông liên tục đòi hỏi sự đổi mới.
Kết cục
Việc thiếu vốn dài hạn để đầu tư và cạnh tranh đã đẩy Sacom vào tình thế khó khăn tài chính. Công ty buộc phải tìm kiếm nguồn lực từ các nhà đầu tư bên ngoài bằng cách bán đi một phần lớn cổ phần. Mặc dù điều này giúp Sacom giải quyết bài toán tài chính trong ngắn hạn, nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc mất đi quyền kiểm soát trong một số quyết định quan trọng.
Sự tham gia của các nhà đầu tư mới mang lại nguồn vốn cần thiết, nhưng không thể giúp Sacom khôi phục vị thế ban đầu trong ngành. Thay vào đó, Sacom phải tái cấu trúc hoạt động và bắt đầu lại từ vị trí khiêm tốn hơn trong thị trường viễn thông đang ngày càng khốc liệt.
Công ty Cổ phần Xi măng Hà Tiên 1: Tiếc nuối mang tên “IPO”
Bối cảnh
Xi măng Hà Tiên 1, được thành lập từ năm 1964, là một trong những doanh nghiệp đầu tiên và lớn nhất trong ngành xi măng tại Việt Nam. Với bề dày lịch sử và vị thế vững chắc, Hà Tiên 1 từng là biểu tượng của ngành công nghiệp xây dựng trong nước.
Áp lực cạnh tranh và thách thức nội tại
Tuy nhiên, khi thị trường xi măng ngày càng cạnh tranh với sự gia nhập của các doanh nghiệp mới, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, Hà Tiên 1 bắt đầu đối mặt với áp lực lớn. Đối thủ có tiềm lực tài chính mạnh mẽ, công nghệ tiên tiến và khả năng quản trị hiện đại, trong khi Hà Tiên 1 lại vướng vào tình trạng thiếu vốn để cải tiến công nghệ và nâng cao năng lực sản xuất.
Một trong những yếu điểm lớn nhất của Hà Tiên 1 là không có chiến lược tài chính bền vững và lộ trình huy động vốn rõ ràng, chẳng hạn như IPO. Việc không tận dụng được lợi ích từ thị trường chứng khoán đã khiến công ty bị giới hạn trong khả năng mở rộng và đầu tư dài hạn.
Kết cục
Để đối phó với khó khăn tài chính, Hà Tiên 1 đã buộc phải bán một phần cổ phần cho các nhà đầu tư nước ngoài. Dù động thái này mang lại nguồn vốn cần thiết để duy trì hoạt động và cải thiện một số khía cạnh sản xuất, nhưng nó cũng dẫn đến việc công ty mất quyền kiểm soát trong nhiều quyết định quan trọng. Các nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào ban lãnh đạo, tạo ra sự thay đổi trong định hướng và chiến lược kinh doanh, đôi khi không phù hợp với mục tiêu ban đầu của Hà Tiên 1.
Vậy tại sao cần có chiến lược và kế hoạch IPO ngay từ đầu?
Từ những câu chuyện của Bianfishco, Sacom, và Xi măng Hà Tiên 1, có thể thấy rõ rằng thiếu lộ trình IPO là nguyên nhân dẫn đến sự mất cân đối tài chính, lỡ cơ hội huy động vốn và đánh mất quyền kiểm soát trong các giai đoạn quan trọng.
Huy động vốn hiệu quả: IPO cho phép doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn lớn từ công chúng, hỗ trợ mở rộng sản xuất, đầu tư công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Nâng cao uy tín và thương hiệu: Việc niêm yết trên sàn chứng khoán giúp doanh nghiệp tăng cường minh bạch, thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư và khách hàng, từ đó nâng cao giá trị thương hiệu.
Tăng tính thanh khoản cho cổ đông: Cổ phiếu được niêm yết giúp cổ đông dễ dàng mua bán, chuyển nhượng, tạo sự linh hoạt và hấp dẫn cho nhà đầu tư.
Thu hút và giữ chân nhân tài: Một công ty đại chúng với cơ chế cổ phiếu thưởng sẽ tạo động lực và gắn kết nhân viên, thu hút nhân tài tham gia và cống hiến.
Các doanh nghiệp mong muốn phát triển bền vững cần có chiến lược và kế hoạch IPO ngay từ đầu
Làm thế nào để xây dựng chiến lược IPO hiệu quả?
Đánh giá năng lực nội tại
Trước khi tiến hành IPO, doanh nghiệp cần phân tích toàn diện các yếu tố nội bộ để xác định thời điểm và lộ trình phù hợp. Đầu tiên, doanh nghiệp cần đánh giá điểm mạnh và điểm yếu của mình, chẳng hạn như năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm, hoặc đội ngũ nhân sự. Tiếp theo, việc nhận diện cơ hội và thách thức bên ngoài như xu hướng thị trường, sự cạnh tranh từ đối thủ và môi trường pháp lý sẽ giúp doanh nghiệp lên kế hoạch phát triển sát thực tế hơn. Quan trọng nhất, doanh nghiệp phải chọn thời điểm IPO khi đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh, đảm bảo sức hấp dẫn cao đối với nhà đầu tư.
Chuẩn bị tài chính minh bạch
Minh bạch tài chính là yếu tố quyết định sự thành bại của bất kỳ chiến lược IPO nào. Báo cáo tài chính cần được kiểm toán bởi các đơn vị uy tín, đảm bảo phản ánh chính xác tình hình hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời, hệ thống kế toán phải tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế để tạo lòng tin nơi nhà đầu tư. Ngoài ra, doanh nghiệp nên tối ưu hóa cấu trúc tài chính, cân đối dòng tiền và giảm thiểu các khoản nợ xấu trước khi niêm yết cổ phiếu. Điều này không chỉ nâng cao uy tín mà còn tạo ra nền tảng tài chính vững chắc để doanh nghiệp phát triển sau niêm yết.
Xây dựng kế hoạch kinh doanh khả thi
Một chiến lược kinh doanh rõ ràng và khả thi là chìa khóa để thuyết phục nhà đầu tư về tiềm năng phát triển của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần xác định các mục tiêu cụ thể, từ tài chính đến thị phần, và mô tả chi tiết lộ trình phát triển trong vòng 3-5 năm sau IPO. Đồng thời, kế hoạch cần bao gồm các bước thực hiện như đầu tư công nghệ, mở rộng quy mô sản xuất, hoặc tăng cường năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, việc cung cấp dữ liệu thị trường và chiến lược tiếp cận khách hàng cũng giúp nhà đầu tư đánh giá cao tính thực tiễn của kế hoạch kinh doanh.
Lựa chọn đối tác tư vấn uy tín
Việc không có chiến lược và kế hoạch phát triển, đặc biệt là lộ trình IPO, có thể đẩy doanh nghiệp vào tình thế phải bán đi một phần hoặc toàn bộ công ty. Để tránh kịch bản này, doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược phát triển bền vững, chuẩn bị lộ trình IPO ngay từ những ngày đầu hoạt động.
Để đảm bảo quy trình IPO diễn ra suôn sẻ và giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp cần hợp tác với các tổ chức tư vấn, cố vấn chuyên nghiệp. HALOBIZ tự hào là tổ chức tư vấn, đào tạo về huy động vốn, IPO doanh nghiệp và bất động sản dự án hàng đầu tại Việt Nam.
Với đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực huy động vốn, tài chính, bất động sản và chiến lược phát triển, HALOBIZ hứa hẹn mang đến những tư vấn chuyên sâu giúp doanh nghiệp định hướng rõ ràng, tối ưu hóa giá trị cổ phiếu và xây dựng nền tảng phát triển bền vững.
Tất cả những điều trên sẽ gói gọn trong chương trình: “GIẢI MÃ KỲ LÂN” của HALOBIZ
Gửi ngay chi tiết chương trình cho tôi.
