Startup không nên gọi vốn một mình

Gọi vốn là một hành trình phức tạp, không đơn thuần là việc trình bày một ý tưởng hay. Đó là cuộc chơi đòi hỏi chiến lược, dữ liệu, tâm lý và sự đồng hành. Tuy nhiên, nhiều nhà sáng lập trẻ bước vào cuộc chơi này một mình mà không nhận ra họ đang tự làm khó chính mình. Bài viết này sẽ chỉ ra vì sao startup không nên gọi vốn một mình và đâu là hệ sinh thái cần thiết để gia tăng cơ hội thành công.

1. Vì sao gọi vốn không thể là một cuộc chiến đơn độc?

Gọi vốn không chỉ là trình bày sản phẩm, mà là sự kết hợp giữa chiến lược tài chính, nghệ thuật kể chuyện, hiểu biết thị trường và tâm lý đàm phán. Một founder giỏi công nghệ nhưng thiếu kinh nghiệm tài chính hoặc khả năng pitching có thể nhanh chóng thất bại.

Gọi vốn thành công là kết quả của khả năng vận hành đồng đội, hơn là nỗ lực cá nhân. Những startup có cố vấn chuyên môn và đội ngũ bổ sung kỹ năng thường có tỷ lệ nhận vốn cao hơn đến 36% so với các nhóm founder làm việc đơn lẻ.

Khi gọi vốn, nhà đầu tư không chỉ nhìn vào ý tưởng, mà còn đánh giá quy trình chuẩn bị và hệ sinh thái đứng sau. Làm việc một mình dễ dẫn tới ba vấn đề lớn:

• Tư duy đóng: Founder không được phản biện, dẫn đến pitch deck thiếu góc nhìn thực tế hoặc thiên lệch cảm tính.
• Thiếu kiểm soát chất lượng: Không có ai kiểm tra số liệu, dễ mắc lỗi trong dự báo tài chính hoặc quên cập nhật dữ liệu quan trọng.
• Đơn độc về tâm lý: Gọi vốn là quá trình dài và áp lực. Việc không có ai đồng hành khiến nhiều founder dễ nản chí, từ bỏ sớm.

“70% startup thất bại trong vòng 5 năm đầu không phải vì ý tưởng, mà vì vận hành nội bộ yếu và thiếu hỗ trợ chiến lược.”

Gọi vốn không phải là nơi để chứng minh “mình làm được tất cả”. Ngược lại, đó là nơi nhà đầu tư muốn thấy bạn có khả năng xây dựng một hệ sinh thái vững chắc điều kiện tiên quyết để scale bền vững.

2. Những vai trò không thể thiếu trong quá trình gọi vốn

Dù bạn có là một nhà sáng lập đa năng đến đâu, việc gọi vốn hiệu quả luôn cần một nhóm hỗ trợ chuyên biệt. Không phải để “làm thay”, mà để làm đúng và làm sâu. Dưới đây là 4 vai trò then chốt mà một startup nên chủ động tìm kiếm  dù ở nội bộ, qua mentor hay thông qua các đơn vị tư vấn

Cố vấn tài chính (Financial Advisor) – Người bảo chứng dữ liệu

Nhà đầu tư không ra quyết định dựa trên cảm xúc họ dựa vào số liệu. Vì vậy, nếu phần tài chính của bạn sơ sài, thiếu logic hoặc “ước chừng cho có”, cơ hội rót vốn gần như bằng 0.

Một cố vấn tài chính giỏi sẽ: Chuẩn hóa bảng P&L (lãi lỗ) để thể hiện hiệu quả hoạt động kinh doanh; Dự báo dòng tiền thực tế, giúp bạn xác định runway (thời gian tồn tại trước khi hết tiền); Tính toán các chỉ số quan trọng như CAC (chi phí để có được khách hàng), LTV (giá trị vòng đời khách hàng), và burn rate (tốc độ tiêu tiền).

Người kể chuyện (Storytelling Coach) – Biến số liệu thành cảm xúc

Gọi vốn không chỉ là báo cáo tài chính – đó còn là nghệ thuật kể chuyện. Một nhà đầu tư có thể hiểu mô hình của bạn, nhưng họ chỉ thật sự tin tưởng và hào hứng đầu tư nếu cảm thấy được truyền cảm hứng.

Một storytelling coach sẽ giúp bạn: Tạo cấu trúc câu chuyện gãy gọn, hợp lý, dễ theo dõi; Gợi cảm xúc qua những tình huống thực tế, hành trình khách hàng; Kết nối tầm nhìn cá nhân với cơ hội đầu tư dài hạn.

Người phản biện (Challenger) – Kiểm định tư duy chiến lược

Rất nhiều founder tự tin rằng sản phẩm của mình là “đáp án đúng duy nhất”. Nhưng nhà đầu tư không tin vào sự hoàn hảo họ tin vào khả năng kiểm soát rủi ro. Vai trò của challenger là:

• Đặt câu hỏi như một nhà đầu tư khắt khe;
  “test” logic mô hình kinh doanh: bạn kiếm tiền như thế nào, chi phí vận hành ra sao, ai là đối thủ ngầm?;
• Phát hiện điểm yếu để bạn chỉnh sửa trước khi gặp nhà đầu tư thật.

Người kết nối (Connector) – Mở đúng cánh cửa đầu tư

Ngay cả một pitch deck xuất sắc cũng không có ý nghĩa nếu không đến được đúng người. Vai trò của người kết nối là:

• Giới thiệu bạn đến các quỹ phù hợp (đúng lĩnh vực, đúng giai đoạn);
• Giúp xây dựng mối quan hệ từ sớm, không chờ đến lúc “cần gọi vốn mới đi gõ cửa”;
• Tăng xác suất phản hồi, vì nhà đầu tư luôn ưu tiên deal qua người quen giới thiệu.

Không cần bạn phải có đủ 4 vai trò trong công ty. Nhưng một founder thông minh là người biết khi nào nên tìm người hỗ trợ. Startup mạnh không phải là startup làm mọi thứ một mình, mà là biết dùng người đúng lúc, đúng việc.

• Người kể chuyện (Storytelling Coach) – Biến dữ kiện thành cảm xúc: Hướng dẫn xây dựng narrative mạch lạc, tạo sự kết nối cảm xúc với nhà đầu tư.
• Người phản biện (Challenger) – Giúp bạn tránh “tự mãn nguy hiểm”: Giả lập vai trò nhà đầu tư, đặt câu hỏi hóc búa, kiểm tra tính logic trong mô hình kinh doanh.
• Người kết nối (Connector) – Mở cánh cửa bạn chưa từng gõ: Sở hữu mạng lưới đầu tư rộng, giúp bạn tăng xác suất được lắng nghe và phản hồi.

Dù bạn chưa có đội ngũ nội bộ, hãy chủ động kết nối qua mentor, cộng đồng khởi nghiệp, hoặc các đơn vị chuyên tư vấn như HALOBIZ.

3. Rủi ro khi gọi vốn một mình và những cái giá phải trả

Gọi vốn một mình không chỉ khiến bạn quá tải mà còn làm giảm đáng kể cơ hội thành công. Dưới đây là những rủi ro điển hình:

• Pitch sai người, sai thời điểm: Thiếu chiến lược chọn lọc nhà đầu tư, bạn dễ gửi pitch deck cho những người không phù hợp về lĩnh vực, giai đoạn, hoặc quy mô khoản đầu tư.
• Dữ liệu yếu, mất niềm tin: Không có chuyên gia tài chính rà soát, bạn dễ mắc lỗi trong bảng P&L, định giá vô lý, hoặc không chuẩn bị đủ chỉ số quan trọng như CAC, LTV, burn rate, runway…
• Tâm lý đuối, mất phong độ: Làm một mình dẫn đến kiệt sức, lo lắng và thiếu tự tin khi pitching. Nhà đầu tư sẽ cảm nhận rõ sự thiếu chuẩn bị và khó đặt niềm tin.
• Không phản biện, không điều chỉnh: Thiếu người góp ý khiến bạn dễ giữ nguyên một bản pitch deck không hiệu quả qua nhiều buổi gặp. Không có vòng phản hồi, bạn không biết mình sai ở đâu.

Những founder gọi vốn có sự đồng hành từ chuyên gia hoặc advisor có xác suất nhận đầu tư cao hơn đến 40%. Điều này cho thấy: Không ai gọi vốn giỏi một mình, họ chỉ gọi vốn hiệu quả khi có một team phía sau hỗ trợ.

4. Founder thông minh làm gì để gọi vốn bài bản hơn?

Những founder thông minh ngày nay không chỉ tập trung vào việc hoàn thiện sản phẩm hay nâng cấp pitch deck, họ chủ động xây dựng mô hình “gọi vốn cộng tác”. Đây là chiến lược tạo nên một nhóm hỗ trợ chặt chẽ, giúp xử lý từng phần việc cụ thể và quan trọng trong hành trình fundraising.

Mô hình này thường bao gồm:

• Team nội bộ: Chịu trách nhiệm xác lập mục tiêu gọi vốn, phân tích nhu cầu vốn, định hình chiến lược kết nối và điều phối các bên liên quan.
• Cố vấn tài chính và phân tích đầu tư: Không chỉ dừng lại ở lập bảng P&L, mà còn giúp xác định mức định giá hợp lý, tính toán đường runway và khớp lệnh nguồn vốn với kế hoạch kinh doanh.
• Huấn luyện viên pitching và cố vấn truyền thông: Hỗ trợ xây dựng câu chuyện gọi vốn nhất quán, hấp dẫn và chuyên nghiệp trước nhà đầu tư.
• Chuyên gia ngành: Giúp điều chỉnh sản phẩm, mô hình kinh doanh sao cho phù hợp với xu hướng thị trường và kỳ vọng thực tế của nhà đầu tư.
• Đơn vị pháp lý và tư vấn hợp đồng: Hướng dẫn xử lý cap table, cấu trúc cổ phần, điều khoản ràng buộc – giúp tránh rủi ro trước và sau deal.

Các startup triển khai mô hình cộng tác này thường có tỷ lệ gọi vốn thành công cao hơn 35–40%, đồng thời giữ được sự ổn định lâu dài trong các vòng gọi vốn tiếp theo.

5. Đừng chỉ tìm cố vấn, hãy tạo mạng lưới hỗ trợ dài hạn 

Một hệ sinh thái bền vững là nơi founder có thể học hỏi, luyện tập, nhận phản hồi và tạo kết nối. Startup thông minh không chỉ gọi vốn hiệu quả, mà còn duy trì được mạng lưới mentor, cộng đồng và đối tác lâu dài.

Bạn có thể:

• Tham gia các chương trình accelerator như Y Combinator, Antler, SK Startup Fellowship…
• Tận dụng cộng đồng startup tại Việt Nam như Vietnam Silicon Valley, Techfest, Bizzi, UpGen…
• Chủ động tiếp cận chuyên gia trên LinkedIn, các hội thảo ngành hoặc thông qua lời giới thiệu của bạn bè.

Gọi vốn không phải là bài test một lần, mà là hành trình lặp lại nhiều vòng. Và nếu bạn có một mạng lưới hỗ trợ vững chắc, hành trình ấy sẽ dễ đi hơn, hiệu quả hơn rất nhiều.

Gọi vốn đi một mình có thể đi nhanh, nhưng đi cùng nhau mới đi xa

 Gọi vốn không phải cuộc thi cá nhân. Đó là hành trình chiến lược cần nhiều mắt nhìn, nhiều bàn tay và nhiều tiếng nói phản biện. Một startup thành công không phải là startup có founder “toàn năng”, mà là biết tận dụng đúng nguồn lực.

Nếu bạn đang chuẩn bị cho vòng gọi vốn tiếp theo, đừng đi một mình. HALOBIZ cung cấp chương trình đồng hành 1:1 từ huấn luyện pitching, tư vấn tài chính đến kết nối quỹ đầu tư phù hợp. Hãy để chúng tôi trở thành “đội ngũ phía sau” giúp bạn gọi vốn thành công, bắt đầu từ Gọi Vốn Thần Tốc.

Liên hệ HALOBIZ để nhận tư vấn miễn phí và khởi động hành trình gọi vốn bài bản, chuyên nghiệp.