Thống kê cho thấy, cứ 10 doanh nghiệp khởi nghiệp thì có đến 9 doanh nghiệp phải đóng cửa hoặc tuyên bố giải thể chỉ trong vòng 3 năm đầu tiên. Đây là một con số đáng báo động, phản ánh những thách thức khắc nghiệt mà các doanh nghiệp Việt Nam phải đối mặt. Để hiểu rõ hơn, hãy đi sâu vào các nguyên nhân cụ thể dẫn đến thất bại này.
Nguyên nhân khiến doanh nghiệp thất bại trong giai đoạn đầu
Thiếu vốn hoạt động
Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp bắt đầu với nguồn vốn hạn chế, chỉ đủ cho những bước đi đầu tiên như thuê văn phòng hoặc trả lương nhân viên. Tuy nhiên, khi chi phí vận hành, marketing và phát triển sản phẩm gia tăng, nguồn lực tài chính cạn kiệt nhanh chóng.
Không có kế hoạch huy động vốn kịp thời khiến doanh nghiệp không thể duy trì hoạt động hoặc mở rộng quy mô. Những startup công nghệ tại Việt Nam là ví dụ điển hình: dù sở hữu ý tưởng sáng tạo, họ vẫn thất bại vì thiếu vốn để hoàn thiện sản phẩm và cạnh tranh trên thị trường.
Quản lý tài chính kém
Nhiều nhà sáng lập tập trung toàn bộ vào phát triển ý tưởng và sản phẩm nhưng lại bỏ qua tầm quan trọng của việc quản lý tài chính. Việc không kiểm soát dòng tiền, không dự trù chi phí vận hành và không theo dõi lợi nhuận thường xuyên khiến doanh nghiệp rơi vào tình trạng mất cân đối tài chính.
Khi dòng tiền không được quản lý chặt chẽ, doanh nghiệp dễ lâm vào cảnh chi nhiều hơn thu, dẫn đến thâm hụt nghiêm trọng. Những chi phí không cần thiết hoặc vượt ngân sách như marketing, thuê nhân sự hoặc mở rộng quy mô quá nhanh đều có thể gây sức ép lớn lên tài chính, khiến doanh nghiệp khó có thể duy trì hoạt động lâu dài.
Thiếu chiến lược phát triển dài hạn
Nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp bắt đầu mà không có một chiến lược rõ ràng cho từng giai đoạn phát triển. Họ thường tập trung vào các mục tiêu ngắn hạn mà bỏ qua tầm nhìn xa hơn, dẫn đến sự lúng túng khi đối mặt với thay đổi từ thị trường hoặc sự xuất hiện của đối thủ cạnh tranh.
Khi thiếu chiến lược dài hạn, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng phản ứng thụ động trước các biến động, không xác định được ưu tiên và mất phương hướng trong việc mở rộng quy mô hay cải tiến sản phẩm. Điều này làm giảm khả năng thích nghi và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Chiến lược giá không phù hợp
Định giá sản phẩm là một trong những yếu tố quan trọng quyết định sự sống còn của doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp mắc sai lầm khi đặt giá quá cao với hy vọng thu hồi vốn nhanh, hoặc quá thấp để thu hút khách hàng.
Giá quá cao khiến sản phẩm trở nên kém cạnh tranh, khó tiếp cận người tiêu dùng, đặc biệt là trong các phân khúc nhạy cảm về giá. Ngược lại, giá quá thấp dễ làm doanh nghiệp không đủ lợi nhuận để duy trì hoạt động và tái đầu tư, khiến họ nhanh chóng kiệt quệ tài chính.
Không có quỹ dự phòng cho rủi ro
Nhiều nhà sáng lập khởi nghiệp với tâm lý lạc quan, tập trung vào kế hoạch phát triển và thường bỏ qua việc xây dựng quỹ dự phòng. Điều này trở thành một sai lầm nghiêm trọng khi doanh nghiệp gặp phải những tình huống bất ngờ như dịch bệnh, biến động thị trường hoặc sự cố kỹ thuật.
Không có quỹ dự phòng khiến doanh nghiệp không đủ nguồn lực để duy trì hoạt động trong thời gian khó khăn. Họ dễ bị gián đoạn sản xuất, mất khách hàng hoặc phải cắt giảm chi phí, thậm chí đứng trước nguy cơ đóng cửa.
Câu chuyện đắt giá từ những doanh nghiệp Việt Nam
1. Công ty F88
F88 từng đứng trước nguy cơ phá sản trong giai đoạn đầu hoạt động do thiếu vốn để mở rộng mạng lưới và duy trì hoạt động. Với mô hình cho vay cầm cố tài sản, F88 cần nguồn vốn lớn để vận hành, tuy nhiên, việc huy động tài chính lại là một thử thách lớn khi các ngân hàng truyền thống không sẵn sàng cấp vốn cho một doanh nghiệp còn mới và hoạt động trong lĩnh vực tài chính tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Sau khi kêu gọi được nguồn vốn từ Mekong Capital, F88 không chỉ vượt qua khó khăn tài chính mà còn vươn lên trở thành một trong những công ty tài chính hàng đầu tại Việt Nam, niêm yết trên sàn HOSE uy tín. Câu chuyện của F88 minh chứng cho tầm quan trọng của việc huy động vốn đúng thời điểm và từ các đối tác chiến lược.
Đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp, đặc biệt trong những ngành nghề cần vốn lớn như tài chính, bất động sản hay công nghệ, việc huy động vốn từ các quỹ đầu tư hoặc thông qua IPO là điều cần thiết. Đây không chỉ là cách để giải quyết bài toán dòng tiền mà còn là bước đệm quan trọng giúp doanh nghiệp đạt được những cột mốc phát triển mới.
2. Công ty Vinaxuki
Vinaxuki (Xuki), từng là một thương hiệu ô tô nội địa đầy tham vọng tại Việt Nam. Thành lập vào năm 2004, Vinaxuki đặt mục tiêu phát triển dòng xe “made in Vietnam” với giá cả phải chăng, phục vụ người tiêu dùng trong nước. Tuy nhiên, công ty đã tuyên bố phá sản vào năm 2018.
Nguyên nhân chính của thất bại nằm ở việc không thể huy động đủ vốn để hoàn thiện dây chuyền sản xuất và mở rộng quy mô. Ban đầu, Vinaxuki tự đầu tư toàn bộ vốn cho các nhà máy và công nghệ mà không dự phòng cho các chi phí vận hành khi thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Bên cạnh đó, việc phụ thuộc quá lớn vào nguồn vốn vay ngân hàng, với lãi suất cao, đã khiến công ty không thể cân đối dòng tiền. Khi gặp khó khăn trong việc trả nợ, Vinaxuki không thể kêu gọi thêm vốn từ các nhà đầu tư và phải ngừng hoạt động.
Huy động vốn và IPO: Chìa khóa phát triển bền vững
Dựa trên những bài học thực tế từ các doanh nghiệp đi trước, việc huy động vốn và tiến hành IPO đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững và nâng tầm doanh nghiệp. Đây là bước đi cần thiết để tạo dựng nền tảng tài chính vững chắc và định hình chiến lược dài hạn.
Huy động vốn là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp đảm bảo nguồn lực tài chính để duy trì hoạt động và tận dụng cơ hội phát triển. Với kế hoạch huy động vốn hợp lý, doanh nghiệp có thể mở rộng quy mô, đầu tư vào sản phẩm, và kết nối với các đối tác chiến lược.
Việc thiếu vốn không chỉ cản trở sự tăng trưởng mà còn khiến doanh nghiệp dễ dàng bị bỏ lại trong môi trường cạnh tranh khốc liệt. Một kế hoạch huy động vốn hiệu quả từ các nhà đầu tư hoặc quỹ đầu tư sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua những thách thức tài chính và xây dựng nền móng phát triển bền vững.
IPO và gọi vốn – Đánh thức sức mạnh tiềm tàng của doanh nghiệp
Thực hiện IPO hoặc gọi vốn giúp doanh nghiệp huy động nguồn vốn dồi dào từ thị trường chứng khoán, đồng thời củng cố uy tín thông qua việc tuân thủ các tiêu chuẩn minh bạch trong quản trị. Điều này gia tăng sự tin tưởng từ các nhà đầu tư, đối tác và khách hàng, tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, gọi vốn còn mở ra cơ hội để doanh nghiệp mở rộng quy mô, tiếp cận nhân tài chất lượng cao và triển khai các chiến lược đầu tư dài hạn. Đây chính là bước ngoặt giúp doanh nghiệp khai phá tiềm năng, nâng tầm thương hiệu và duy trì vị thế cạnh tranh trên thị trường.
Đầu tư vào tương lai của doanh nghiệp
Học hỏi từ những doanh nghiệp thành công, việc huy động vốn và cao hơn là định hướng lộ trình IPO là hai chiến lược quan trọng mà mọi doanh nghiệp cần chú trọng. Chúng không chỉ giúp giải quyết vấn đề tài chính mà còn đặt nền tảng cho sự phát triển và cạnh tranh lâu dài.
HALOBIZ tự hào là tổ chức tư vấn và đào tạo hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực tư vấn về gọi vốn. Với kinh nghiệm và chuyên môn hàng đầu về gọi vốn và IPO, đội ngũ HALOBIZ đã mang đến những giải pháp tối ưu, giúp nhiều doanh nghiệp chinh phục thị trường thành công và phát triển bền vững.
Lần đầu tiên những kiến thức, kinh nghiệm về vốn khác biệt, quản trị và xây dựng doanh nghiệp sẽ được xuất hiện tại chương trình của HALOBIZ. Nếu bạn không muốn đưa doanh nghiệp của mình phát triển bền vững và đột phá thì vui lòng bỏ qua thông tin này.
Gửi ngay chi tiết chương trình cho tôi!
