Chiến lược gọi vốn doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) trong bối cảnh lãi suất ngân hàng cao

Trong thời kỳ lãi suất ngân hàng neo cao, hàng nghìn doanh nghiệp nhỏ và vừa đang phải “gồng mình” xoay vốn. Dòng tiền tắc nghẽn, chi phí tài chính đội lên từng ngày, khiến nhiều chủ doanh nghiệp rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: Hoặc chấp nhận vay với lãi suất cao ngất, hoặc cắt giảm nhân sự và kế hoạch mở rộng. Câu hỏi lớn nhất không còn là “làm sao tăng doanh thu”, mà là “làm sao sống sót và tiếp tục phát triển khi vốn trở thành hàng hiếm”.

Điều nghịch lý là trong khi nguồn vốn truyền thống ngày càng khan hiếm, thì vẫn có những doanh nghiệp nhỏ vượt lên ngoạn mục nhờ biết vận dụng đúng chiến lược gọi vốn – biến thách thức thành cơ hội để bứt phá. Họ không chỉ gọi được tiền, mà còn gọi được niềm tin, đối tác và cả cánh cửa thị trường mới.

Bài viết này, HALOBIZ sẽ cùng bạn mổ xẻ sâu nguyên nhân, cơ hội và các chiến lược gọi vốn doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) phù hợp trong bối cảnh lãi suất cao. Không phải những lý thuyết xa rời thực tế, mà là góc nhìn thực tiễn, công cụ cụ thể và hướng đi có thể áp dụng ngay — giúp doanh nghiệp của bạn tự tin bước vào hành trình tăng trưởng vốn bền vững.

1. Bối cảnh kinh tế: Vì sao lãi suất cao làm khó doanh nghiệp nhỏ và vừa?

Từ năm 2024 đến nay, lãi suất ngân hàng vẫn ở mức cao để kiểm soát giá cả và giữ ổn định đồng tiền. Tuy nhiên, điều này lại tạo gánh nặng lớn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa – nhóm chiếm phần lớn trong nền kinh tế nước ta. Khi chi phí vay vốn tăng, doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn tiền để sản xuất, mở rộng hay đầu tư mới. Nhiều đơn vị thiếu tài sản bảo đảm, dòng tiền không ổn định, nên dễ rơi vào tình trạng thiếu vốn hoạt động. Hệ quả là họ buộc phải thu hẹp quy mô, cắt giảm nhân công hoặc trì hoãn kế hoạch phát triển.

Không chỉ vậy, lãi suất cao còn khiến nhà đầu tư và đối tác tài chính thận trọng hơn, làm cho việc huy động vốn trở nên khó khăn. Trong bối cảnh ấy, việc xây dựng chiến lược gọi vốn phù hợp, linh hoạt và bền vững là chìa khóa giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tồn tại và tiếp tục phát triển.

2. Tầm quan trọng của chiến lược gọi vốn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa

Trong môi trường kinh doanh nhiều biến động, vốn không chỉ là nguồn lực tài chính mà còn là “dòng máu” nuôi sống và mở rộng doanh nghiệp. Với doanh nghiệp nhỏ và vừa, việc gọi vốn không đơn thuần là tìm tiền, mà là quá trình thuyết phục nhà đầu tư tin vào năng lực, tầm nhìn và giá trị của mình. Một chiến lược gọi vốn hiệu quả giúp doanh nghiệp xác định đúng thời điểm, lựa chọn kênh huy động phù hợp và giảm phụ thuộc vào vốn vay ngân hàng.

Khi có chiến lược rõ ràng, doanh nghiệp có thể chủ động sắp xếp dòng tiền, mở rộng sản xuất, nâng cấp công nghệ và nắm bắt cơ hội thị trường. Ngược lại, nếu gọi vốn thiếu định hướng, doanh nghiệp dễ đánh mất quyền kiểm soát hoặc chịu áp lực tài chính không cần thiết. Vì vậy, trong giai đoạn lãi suất cao, việc hoạch định chiến lược gọi vốn đúng hướng chính là nền tảng bảo đảm cho sự phát triển bền vững lâu dài.

3. Những hướng đi khả thi trong chiến lược gọi vốn thời kỳ lãi suất cao

Khi chi phí vay vốn tăng, doanh nghiệp nhỏ và vừa cần thay đổi cách tiếp cận nguồn tiền, chuyển từ phụ thuộc vào ngân hàng sang đa dạng hóa kênh huy động. Một trong những hướng đi hiệu quả là gọi vốn từ nhà đầu tư cá nhân và quỹ đầu tư trong nước. Các quỹ này thường quan tâm đến doanh nghiệp có sản phẩm rõ ràng, thị trường tiềm năng và đội ngũ quản lý vững vàng. Ngoài ra, doanh nghiệp có thể cân nhắc hình thức hợp tác góp vốn với đối tác chiến lược, vừa có vốn, vừa tận dụng được kinh nghiệm, công nghệ và hệ thống phân phối của họ.

Một lựa chọn khác là gọi vốn cộng đồng – hình thức huy động tiền từ nhiều cá nhân ủng hộ sản phẩm hoặc mô hình kinh doanh. Đây là kênh phù hợp với doanh nghiệp sáng tạo, sản phẩm gần gũi người tiêu dùng. Cuối cùng, doanh nghiệp nên tận dụng các chương trình hỗ trợ vốn của Nhà nước và tổ chức quốc tế, đặc biệt trong các lĩnh vực xanh, đổi mới công nghệ và phát triển nông nghiệp bền vững.

Những hướng đi này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm áp lực lãi suất mà còn mở ra cơ hội kết nối, học hỏi và phát triển lâu dài.

4. Chuẩn bị nền tảng trước khi triển khai chiến lược gọi vốn

Để gọi vốn thành công trong giai đoạn lãi suất cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa cần chuẩn bị kỹ lưỡng cả về tài chính, quản trị lẫn hình ảnh thương hiệu. Trước hết, báo cáo tài chính phải minh bạch và nhất quán, thể hiện rõ khả năng sinh lời, dòng tiền và tiềm năng phát triển. Đây là yếu tố đầu tiên mà nhà đầu tư xem xét trước khi ra quyết định. Tiếp theo, doanh nghiệp cần xây dựng câu chuyện phát triển hấp dẫn, cho thấy định hướng rõ ràng, sứ mệnh có ý nghĩa và lợi thế cạnh tranh khác biệt.

Bên cạnh đó, đội ngũ sáng lập và lãnh đạo phải thể hiện sự cam kết dài hạn với doanh nghiệp, vì nhà đầu tư thường đặt niềm tin vào con người hơn là con số. Doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị mô hình kinh doanh bền vững, chứng minh khả năng tạo lợi nhuận thật, không chỉ dựa vào kỳ vọng. Cuối cùng, cần có kế hoạch thoái vốn rõ ràng để đảm bảo quyền lợi cho nhà đầu tư khi đến thời điểm hoàn vốn.

Một nền tảng vững chắc không chỉ giúp doanh nghiệp tăng khả năng thuyết phục nhà đầu tư, mà còn giúp quá trình gọi vốn diễn ra thuận lợi, nhanh chóng và hiệu quả hơn.

5. Thách thức và rủi ro trong quá trình gọi vốn

Dù gọi vốn là con đường mở ra nhiều cơ hội, nhưng với doanh nghiệp nhỏ và vừa, hành trình này cũng tiềm ẩn không ít rủi ro. Thách thức lớn nhất là định giá doanh nghiệp không chính xác. Nếu định giá quá cao, nhà đầu tư sẽ e ngại; còn quá thấp, doanh nghiệp dễ mất quyền lợi và cổ phần đáng giá. Tiếp đó, việc mất quyền kiểm soát khi chia sẻ cổ phần với nhà đầu tư cũng là vấn đề cần cân nhắc kỹ. Nhiều doanh nghiệp non trẻ vì thiếu kinh nghiệm đàm phán nên để nhà đầu tư chi phối hướng đi của mình.

Một rủi ro khác là thiếu hiểu biết pháp lý trong quá trình ký kết hợp đồng hoặc phát hành cổ phần. Doanh nghiệp cần có cố vấn tài chính, kế toán và luật sư đồng hành để đảm bảo tính minh bạch, tránh tranh chấp sau này. Ngoài ra, việc phụ thuộc quá nhiều vào vốn bên ngoài có thể khiến doanh nghiệp quên mất việc tối ưu chi phí và khai thác nội lực.

Chỉ khi nhận diện rõ những rủi ro này, doanh nghiệp mới có thể xây dựng chiến lược gọi vốn an toàn và bền vững, giữ được sự chủ động trong mọi quyết định kinh doanh.

6. Xu hướng mới trong chiến lược gọi vốn của doanh nghiệp nhỏ và vừa

Thị trường vốn đang thay đổi nhanh chóng, buộc doanh nghiệp nhỏ và vừa phải thích ứng nếu muốn tồn tại và phát triển. Một xu hướng nổi bật là gọi vốn xanh, hướng tới các dự án thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững. Doanh nghiệp áp dụng mô hình sản xuất xanh không chỉ dễ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, mà còn nâng cao hình ảnh và uy tín thương hiệu.

Song song đó, chuyển đổi số trong quá trình gọi vốn đang trở thành xu thế tất yếu. Nhiều doanh nghiệp đã sử dụng nền tảng trực tuyến để kết nối nhà đầu tư, công khai thông tin và rút ngắn thời gian thương thảo. Một số đơn vị tiên phong còn ứng dụng phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để dự đoán xu hướng đầu tư, lựa chọn đối tác phù hợp.

Ngoài ra, nhà đầu tư thiên thần trong nước ngày càng đóng vai trò quan trọng. Họ không chỉ cung cấp vốn mà còn chia sẻ kinh nghiệm, mạng lưới và hỗ trợ doanh nghiệp trẻ định hình chiến lược phát triển. Những xu hướng này cho thấy, chiến lược gọi vốn hiện đại không chỉ là tìm tiền, mà là quá trình hợp tác và tạo dựng giá trị lâu dài cho cả hai bên.

7. Bài học từ những doanh nghiệp gọi vốn thành công

Thực tế tại Việt Nam cho thấy, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đã vươn lên mạnh mẽ nhờ xây dựng chiến lược gọi vốn phù hợp. Một ví dụ tiêu biểu là doanh nghiệp công nghệ nông nghiệp tại Lâm Đồng, đã phát triển hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản bằng mã số điện tử. Nhờ chứng minh được tính ứng dụng thực tế và tiềm năng mở rộng thị trường, doanh nghiệp này gọi vốn thành công hơn một triệu đô la từ nhà đầu tư nước ngoài.

Một trường hợp khác là doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thủ công ở Hội An. Họ sử dụng hình thức gọi vốn cộng đồng, kể câu chuyện thương hiệu gắn liền với văn hóa địa phương, thu hút hàng trăm người cùng góp vốn. Điều đáng nói, không chỉ có tiền, họ còn có thêm cộng đồng người ủng hộ trung thành và mạng lưới tiêu thụ bền vững.

Những ví dụ này chứng minh rằng, dù trong thời kỳ lãi suất cao, doanh nghiệp biết cách kể chuyện, tạo niềm tin và có định hướng rõ ràng vẫn có thể thành công. Gọi vốn không chỉ là bài toán tài chính, mà là nghệ thuật truyền cảm hứng và chứng minh giá trị thật của doanh nghiệp.

Kết luận – Lối thoát bền vững cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong hành trình gọi vốn

Trong bối cảnh lãi suất cao, thách thức lớn nhất của doanh nghiệp nhỏ và vừa không chỉ là thiếu tiền, mà là thiếu định hướng rõ ràng trong cách tiếp cận nguồn vốn. Nhiều doanh nghiệp khao khát phát triển, nhưng lại loay hoay giữa hàng loạt lựa chọn tài chính, thiếu sự chuẩn bị về hồ sơ, cấu trúc và chiến lược vận hành. Lối thoát không nằm ở việc chạy theo những gói vốn ngắn hạn, mà ở việc xây dựng một nền tảng tài chính và quản trị đủ mạnh để sẵn sàng đón nhận dòng vốn thông minh.

Để đạt được điều đó, doanh nghiệp cần bắt đầu từ những bước căn bản nhưng mang tính quyết định: Chuẩn hóa hồ sơ pháp lý và cấu trúc cổ phần theo tiêu chuẩn quỹ đầu tư; xây dựng báo cáo tài chính minh bạch, có hệ thống kiểm toán nội bộ đáng tin cậy; đồng thời, lên kế hoạch sử dụng và vận hành dòng vốn hiệu quả nhằm đảm bảo lợi nhuận và khả năng hoàn vốn.

Song song, doanh nghiệp phải định vị chiến lược tăng trưởng rõ ràng, thể hiện được tiềm năng phát triển dài hạn và phù hợp với “khẩu vị” của từng nhà đầu tư. Việc kết nối mạng lưới quỹ đầu tư trong nước và quốc tế không chỉ mở ra cơ hội huy động vốn lớn hơn mà còn giúp doanh nghiệp tiếp cận tri thức và công nghệ mới. Đặc biệt, huấn luyện đội ngũ startup trước – trong – sau khi gọi vốn giúp nâng cao khả năng thương thảo, quản trị và vận hành sau đầu tư – yếu tố mà nhiều doanh nghiệp trẻ hiện nay còn thiếu.

Hơn hết, doanh nghiệp cần đồng hành cùng đội ngũ cố vấn có uy tín và kinh nghiệm, những người hiểu sâu thị trường, nắm rõ quy trình đầu tư và có khả năng kết nối với hệ sinh thái tài chính toàn cầu. Khi tất cả các yếu tố trên được kết hợp hài hòa, doanh nghiệp không chỉ giải được bài toán vốn mà còn mở ra con đường tăng trưởng bền vững và tự tin hội nhập quốc tế.

HALOBIZ sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình ấy – từ khâu chuẩn bị hồ sơ, định hướng chiến lược, đến kết nối quỹ đầu tư và đào tạo đội ngũ. Bởi chúng tôi tin rằng, một chiến lược gọi vốn đúng đắn hôm nay chính là nền móng cho sự vững vàng của doanh nghiệp ngày mai.

CHIẾN LƯỢC GỌI VỐN CHO DOANH NGHIỆP

Gỡ rối tư duy tài chính – Bứt phá tăng trưởng – Sẵn sàng IPO

“CHIẾN LƯỢC GỌI VỐN CHO DOANH NGHIỆP” ra đời như một lời giải chiến lược toàn diện, giúp chủ doanh nghiệp, startup và nhà đầu tư hiểu đúng – làm đúng – gọi vốn thành công.

Khóa học giúp bạn:
– Nắm vững 9 chiến lược gọi vốn thực chiến và thiết kế bản đồ IPO
–  Hiểu rõ tâm lý nhà đầu tư và vòng vốn
– Ứng dụng đòn bẩy tài chính để tăng trưởng cấp số nhân
– Kết nối cố vấn cấp cao – nhà đầu tư – hệ sinh thái khởi nghiệp

Gọi vốn không chỉ là giải pháp tài chính, mà là chìa khóa giúp doanh nghiệp duy trì dòng tiền khỏe mạnh ngay cả khi chưa có lãi. Đó cũng là con đường ngắn nhất để tạo ra những triệu phú và tỷ phú – những người biết tận dụng đòn bẩy tài chính và nguồn lực từ nhà đầu tư để tăng trưởng thần tốc. Trong hành trình kinh doanh, sớm hay muộn doanh nghiệp cũng phải gọi vốn, vì vậy biết sớm – làm sớm – làm đúng sẽ giúp bạn đi trước và vững vàng hơn trên thị trường. 

Gọi vốn không còn là lựa chọn, mà là kỹ năng bắt buộc của mọi doanh nhân thành công. Đừng đợi đến khi đối thủ của bạn gọi vốn thành công – hãy là người đi trước!

NHẬN ƯU ĐÃI THAM DỰ MIỄN PHÍ NGAY !