Tại sao nhiều doanh nghiệp bỏ cuộc trước khi gọi vốn thành công?

Gọi vốn là ước mơ của nhiều startup, nhưng trên thực tế, phần lớn founder từ bỏ cuộc khi chưa đạt được bước ngoặt này. Không phải vì hội đồng đánh giá sai, mà vì quy trình gọi vốn không đơn thuần, cần nhiều thời gian, nỗ lực, đội ngũ đồng hành và kiến thức rõ ràng. Vậy tại sao nhiều doanh nghiệp “gắc mơ gọi vốn” nhưng vào cuộc rồi lại từ bỏ giữa chừng?

1. Đòi hỏi quá cao so với sự sẵn sàng

Một trong những lý do phổ biến khiến nhiều startup bỏ cuộc giữa chừng là họ kỳ vọng quá nhiều vào kết quả trong khi chưa thực sự sẵn sàng về nội lực. Nhiều founder bước vào quá trình gọi vốn với tâm thế “càng nhanh càng tốt”: Học nhanh, làm nhanh, trình bày nhanh và hy vọng nhà đầu tư cũng sẽ ra quyết định nhanh chóng.

Tuy nhiên, gọi vốn không phải là một cuộc đua tốc độ. Đây là một hành trình chiến lược, cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và đồng bộ giữa các yếu tố then chốt:

• Tầm nhìn và định vị thị trường rõ ràng: Founder cần xác định được họ đang giải quyết vấn đề gì, thị trường mục tiêu lớn cỡ nào, và tại sao giải pháp của họ đủ khác biệt để tồn tại.
• Kế hoạch tài chính vững vàng: Gọi vốn mà không có bảng P&L, dự báo dòng tiền hoặc chỉ số CAC, LTV rõ ràng giống như đang lái xe mà không có bản đồ, không ai dám ngồi cùng bạn.
• Pitch deck logic và truyền cảm hứng: Một bản trình bày sơ sài, thiếu mạch kể chuyện và không có điểm nhấn thường sẽ bị loại sớm, bất kể sản phẩm có tốt đến đâu.
• Đội ngũ thực thi đáng tin cậy: Nhà đầu tư thường đặt cược vào con người. Nếu đội ngũ chưa có sự bổ sung năng lực đủ mạnh giữa tech, vận hành, tài chính, tăng trưởng, niềm tin từ nhà đầu tư sẽ rất mong manh.

Nhiều founder nhận ra khoảng cách giữa kỳ vọng và thực tế quá lớn, dẫn đến mất phương hướng, mệt mỏi và cuối cùng là từ bỏ. Thay vì đòi hỏi kết quả ngay lập tức, hãy đầu tư thời gian vào chuẩn bị nội lực thật vững chắc đó mới là bước khởi đầu đúng đắn của một hành trình gọi vốn bài bản.

2. Thiếu đồng đội đồng hành

Một nguyên nhân lớn khác khiến nhiều founder bỏ cuộc là do thiếu người cùng đi. Gọi vốn không chỉ đòi hỏi kiến thức tài chính, mà còn yêu cầu kỹ năng kể chuyện, hiểu biết pháp lý và khả năng kết nối với các nhà đầu tư. Khi phải một mình xử lý mọi thứ từ viết pitch deck, phân tích tài chính đến sắp xếp cuộc hẹn và đàm phán rất dễ dẫn đến kiệt sức.

Thực tế, gọi vốn hiệu quả là kết quả của một hệ sinh thái hỗ trợ bài bản. Những vai trò không thể thiếu bao gồm:

• Cố vấn tài chính giúp chuẩn hóa số liệu, xây dựng bảng P&L và dự báo dòng tiền chính xác.
• Người kể chuyện giúp bạn truyền tải mô hình kinh doanh theo cách hấp dẫn và mạch lạc.
• Người phản biện mô phỏng vai trò nhà đầu tư để bạn luyện phản xạ với các câu hỏi khó.
• Người kết nối mở ra những cuộc gặp chất lượng và hỗ trợ follow-up hiệu quả.
• Chuyên gia pháp lý bảo vệ bạn khỏi những điều khoản bất lợi trong hợp đồng đầu tư.

Khi thiếu những người này, founder dễ rơi vào tình trạng “tự làm – tự mệt – tự bỏ”. Không ai gọi vốn giỏi một mình. Thành công trong gọi vốn đến từ việc xây dựng một đội ngũ đồng hành đúng người, đúng việc, đúng thời điểm.

3. Sai quy trình, lạc hướng

Nhiều founder tiếp cận hành trình gọi vốn một cách cảm tính hoặc tùy hứng, trong khi bản chất của gọi vốn là một quy trình có thể lập kế hoạch và đo lường được. Nếu đi sai trình tự, bạn không chỉ tốn thời gian mà còn dễ gặp nhà đầu tư không phù hợp, pitch vào thời điểm chưa sẵn sàng, hoặc đơn giản là đánh mất cơ hội vì thiếu sự chuẩn bị chiến lược.

Một quy trình gọi vốn bài bản thường bao gồm các bước:

• Xác định mục tiêu rõ ràng: Gọi bao nhiêu tiền? Cho mục đích gì? Trong bao lâu?
• Xây dựng đội ngũ hỗ trợ: Tập hợp đủ các vai trò then chốt như tài chính, kể chuyện, pháp lý và kết nối.
• Chuẩn hóa pitch deck và dữ liệu tài chính: Làm rõ mô hình kinh doanh, kế hoạch tăng trưởng, và chỉ số tài chính chủ chốt.
• Nghiên cứu và chọn nhà đầu tư phù hợp: Không phải ai có tiền cũng là nhà đầu tư lý tưởng. Cần lọc theo lĩnh vực, giai đoạn, quy mô đầu tư trung bình.
• Pitch và theo dõi: Trình bày, ghi nhận phản hồi và follow-up đúng cách.

Nếu bỏ qua bất kỳ bước nào, quá trình gọi vốn sẽ trở nên rủi ro và thiếu kiểm soát. Founder dễ gặp thất bại không phải vì mô hình không tốt, mà vì sai cách tiếp cận. Đó là lý do vì sao nhiều startup dù tiềm năng vẫn không thể chạm được vào dòng vốn.

Hãy nhớ: Gọi vốn không phải là nghệ thuật “thuyết phục may mắn”, mà là một quy trình có thể thiết kế, cải tiến và làm chủ nếu bạn có kiến thức đúng và đồng đội đủ.

4. Quá nỗ lực trong khi chưa chắc đúng hướng

Không ít doanh nghiệp đổ nhiều tiền và công sức vào những hoạt động gọi vốn hoành tráng như thuê thiết kế pitch deck đắt đỏ, tổ chức sự kiện pitching quy mô, hoặc gửi hàng loạt email đến các quỹ đầu tư… nhưng cuối cùng lại không nhận được bất kỳ phản hồi đáng giá nào.

Lý do không nằm ở việc họ thiếu nỗ lực mà là thiếu định hướng. Khi không có người hướng dẫn đúng, mọi hành động dù mạnh mẽ đến đâu cũng dễ trở thành vô nghĩa. Một kế hoạch gọi vốn bài bản không nằm ở mức độ “ồn ào”, mà ở sự chuẩn xác trong từng bước đi. Founder cần những người từng trải, có kinh nghiệm thực chiến để giúp rà soát lại chiến lược, định vị lại USP và chọn đúng thời điểm để tiếp cận quỹ đầu tư.

Trong gọi vốn, nỗ lực là cần, nhưng nỗ lực đúng hướng còn quan trọng hơn. Đầu tư vào cố vấn phù hợp có thể giúp bạn tiết kiệm hàng trăm giờ làm việc và tránh lãng phí nguồn lực vào những chiến dịch thiếu hiệu quả.

5. Founder không coi gọi vốn là quy trình nghiêm túc

Một sai lầm thường thấy ở nhiều startup là gọi vốn như một hành động đơn lẻ chuẩn bị pitch deck rồi đi “chào hàng” và hy vọng nhà đầu tư sẽ quan tâm. Tuy nhiên, trên thực tế, gọi vốn là một quá trình nghiêm túc và chiến lược, đòi hỏi sự đầu tư cả về tư duy lẫn nguồn lực.

Những founder hiểu đúng về gọi vốn sẽ không hành động theo cảm hứng. Họ lên kế hoạch như một chiến dịch thật sự, với từng bước cụ thể và đo lường được:

• Lập roadmap rõ ràng: Xác định thời gian, mục tiêu vốn huy động, kế hoạch sử dụng vốn và các cột mốc tăng trưởng cụ thể.
• Xây dựng KPI cho hành trình gọi vốn: Từ số buổi pitching, tỷ lệ phản hồi từ nhà đầu tư đến số cuộc gặp follow-up thành công tất cả đều cần được theo dõi.
• Đào tạo pitching: Không chỉ trình bày ý tưởng, mà còn luyện tập để trả lời thuyết phục các câu hỏi hóc búa, xử lý phản đối và xây dựng kết nối cảm xúc.
• Theo dõi và chăm sóc nhà đầu tư như khách hàng: Gửi bản cập nhật, duy trì liên lạc và xây dựng mối quan hệ lâu dài thay vì chỉ tiếp cận một lần rồi… biến mất.

Khi gọi vốn được nhìn nhận như một quy trình chuyên nghiệp thay vì hành động may rủi, cơ hội thành công sẽ cao hơn nhiều lần. Các nhà đầu tư cũng đánh giá cao những startup có cách tiếp cận bài bản, thể hiện sự trưởng thành và cam kết lâu dài.

Founder không cần phải biết mọi thứ, nhưng cần nghiêm túc với từng bước. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp hành trình gọi vốn bớt áp lực, giảm cảm giác mông lung và tăng cơ hội chốt deal thành công.

Muốn gọi vốn thành công, đừng đi một mình

Một trong những lý do khiến nhiều startup bỏ cuộc giữa chừng là vì founder cố gắng tự mình làm tất cả. Trên thực tế, những doanh nghiệp thành công trong gọi vốn đều có chung một điểm: Họ chủ động xây dựng đội ngũ đồng hành vững chắc.

Bạn cần những người có chuyên môn bổ trợ: Một cố vấn tài chính để chuẩn hóa số liệu và lập kế hoạch dòng tiền, một coach storytelling giúp tạo nên câu chuyện thuyết phục, một người phản biện để kiểm tra logic mô hình kinh doanh, và một connector  người có mạng lưới kết nối với các quỹ đầu tư uy tín.

Không ai giỏi mọi mặt. Nhưng một founder thông minh sẽ biết đi cùng người giỏi để không phải gồng mình trong hành trình đầy áp lực.

HALO BIZ chính là đối tác chiến lược có thể đồng hành cùng bạn: Từ việc đóng vai cố vấn tài chính, huấn luyện pitching cho đến kết nối với quỹ đầu tư phù hợp. Với sự hỗ trợ đúng cách, bạn không chỉ tăng xác suất gọi vốn thành công mà còn tiết kiệm thời gian, công sức và tránh được những sai lầm không đáng có. Mời độc giả tìm hiểu chuyên sâu trong: Gọi Vốn Thần Tốc.